Onze kip en EM-X

3 maart 2016 | admin

We hebben in onze tuin een paar moederkippen en een aantal dochters en hanen. Een van onze moederkippen kreeg nekkramp (hersenvliesontsteking). Dit kon je zien aan wat sterrenkijken wordt genoemd, waarbij de nek naar achter kromt en ze met haar kop cirkels gaat draaien. Ze kan daardoor niet meer staan en valt naar achteren als ze dat probeert. Schuiven en duikelen zijn het gevolg. Eten en drinken wordt moeilijk, zo niet onmogelijk.

We hebben haar toen in huis genomen. In een grote doos, want anders schuift en duikelt ze door de hele kamer. Bij eten en drinken moest ze geholpen worden vanwege de kromme nek. Het was een zielige vertoning en we vroegen ons af of een zachte dood beter zou zijn dan een langzamere dood door haar aandoening. Kleine dieren als kippen worden eerder afgemaakt dan behandeld met medicijnen, waardoor we niets op het internet konden vinden of onze kip een kans van overleven zou hebben zonder medicijnen.

Dit kipje had al eerder een tijd in ons huis doorgebracht. Ze werd gepikt door de andere kip. Op een avond had ze er waarschijnlijk genoeg van en zat verregend voor onze deur. Ze kwam graag binnen en vond een plaatsje op een kastje naast de muziek. Elke avond kwam ze terug naar binnen om daar te slapen. In de winter bleef ze de gehele dag binnen :-). Zo’n (bijzonder) kipje is misschien zo bijzonder dat ze hersenvliesontsteking kan overleven, dachten we. Het proberen waard.

Na een dag of twee bedachten we om haar alleen nog maar pure EM-X te laten drinken en met EM-X doordrenkte zaadjes te voeren. Weer een dag later hebben we de voelgel Wellness op haar hoofd gesmeerd en weer later de voelgel Moeder’s Healing. De eerste keer dat we Moeder’s Healing op haar kop smeerden, boog ze direct haar kop naar voren en begon te eten. Dat was een bemoediging om vooral zo door te gaan. Zevond het prima om dagelijks op schoot te zitten en gevoerd te worden. De rest van de dag en nacht zat ze rustig in de doos met EM-X en zaadjes. Kippen zijn gewend om 23 dagen op een nest met eieren te zitten, dus wekenlang in de doos bleek geen probleem. Na een aantal weken hebben we haar in een bak met zand gezet. Er was nauwelijks verbetering waar te nemen. Alleen haar ogen waren heel helder geworden. Toch leek na een paar dagen het zand haar te helpen staan. Ze ging een beetje staan om bij haar voerbakjes te komen.

Omdat het steeds beter ging in de bak met zand zei Henriette op een dag tegen haar dat het de bedoeling was dat ze weer in de kamer rond zou lopen. En opeens werd ze veel levendiger, alsof ze ontwaakte uit iets. Na weer een paar dagen kon ze opeens weer even staan zonder direct achterover te vallen. Henriette stelde haar voor om helemaal beter te zijn als de fles EM-X leeg zou zijn. Binnen een week liep ze weer rond in de kamer. Het krommen van haar nek doet ze nog steeds wel als ze zit, maar alles gaat verder zonder problemen. De hele fles EM-X is door haar opgedronken. En net nadat we dit verhaal hebben opgeschreven, zagen we dat ze een ei heeft gelegd in een hoekje onder een plant. Een bedankje van een bijzonder kipje?

BRON: http://www.emvereniging.nl/onze-kip-en-em-x/

De EM Natuurlijk actief brochure in een nieuwe jasje!

3 juni 2015 | admin

De EM Natuurlijk actief brochure, ook wel het Groene Boekje genoemd, hebben we in een nieuwe jasje gestoken!

Echt een boekwerkje om te bewaren, want het staat vol met achtergronden over EM en natuurlijk de producten voor een gezonde leefomgeving. Dit is aangevuld met diverse getuigenissen van enthousiaste EM gebruikers.

Download de nieuwe brochure hier of bekijk hem hieronder:

Bron: https://www.emnatuurlijkactief.nl/bekijk-onze-nieuwe-uitgebreide-brochure/

Groei & Bloei | Toepassing EM bij aangetaste sering

3 juni 2015 | admin

In het tijdschrift Groei & Bloei staan onder meer vragen van lezers die door ervaren tuiniers worden beantwoord.

Dit keer een vraag over een aangetaste sering en het advies over het gebruik van EM. Met EM worden ziekteverwekkende micro-organismen in toom gehouden. Door meer nuttige microbiologie toe te voegen is er door ‘competitive exclusion’ minder (of geen ruimte) voor die ziekteverwekkers. De nuttige microbiologie heeft zo de overhand. Zo creëer je een gezonde omgeving voor planten.

Het product dat wordt gebruikt is EM-Actief (Microferm).

Toepassing:
Direct op de plant/bast:

Microferm verdunnen 1/1000.
Voor de bodem kan een verdunning van 1/100

Richtlijn is een maand lang, eenmaal per week toepassen. Daarna even kijken hoe het verloopt.
Mocht er een terugval zijn dan kan je wellicht een papje maken met EM keramiek en dit aansmeren op de bast.

Bron: https://www.emnatuurlijkactief.nl/groei-bloei-toepassing-em-bij-aangetaste-sering/

Microscopische kunst | Klaus Kemp

24 september 2014 | admin

Bron: https://www.emnatuurlijkactief.nl/

Het is lastig te geloven dat de rijke geschiedenis van microscopische kunst begonnen is als hobby van onderzoekers halverwege de negentiende eeuw. Tegenwoordig uit deze microkunst zich in Vik Muniz’ zandkasteel op een zandkorrel, Zammuto’s microscopische videoclip of kristallen nanobloemen die bloeien bij Harvard. Diatomist Klaus Klemphaalde zijn inspiratie van vroegere creatieve biologen en is al bijna tien jaar bezig om de oude kunstvorm te herontdekken, na te doen en te verbeteren om zijn prachtigemandala’s van micro-organismen te kunnen maken.

Diatomist Kemp dankt zijn titel aan de eencelige algen diatomen of kiezelwieren, waar er ongeveer 100.000 verschillende vormen en kleuren van bestaan. Kemp interesseerde zich in diatomen – net als de vroegere wetenschappers – omdat zij zich bedekken met juweelachtige kristalschelpen, die glinsterend oplichten onder een microscoop. Klemp gebruikt een ouderwets analoge setup om zijn diatomen te rangschikken als mandala’s: een microscoop en een pincet. De gedetailleerde patronen zijn een resultaat van zijn ongelofelijke behendigheid, geduld en de natuurlijke schoonheid van de geometrische schelpvormen.

Volgens Klemp komen deze fascinerende eencelligen vrijwel overal in de natuur voor. “Het maakt niet uit of het een paardentrog is, of een greppel of een goot. Je kan het zo gek niet verzinnen, waar er water is, is het de moeite waard te gaan kijken,” zegt hij in de korte documentaire van Matthew Killip The Diatomist. In de film laat Killip Klemps herontdekking van de kunst zien, net zoals het tijdrovende proces van de diatomen verzamelen, schoonmaken, bewaren en rangschikken.

Geniet hieronder van Kemps zorgvuldige werk, veel van deze werken passen makkelijk op het hoofd van een slak. En bekijk ook de volledige documentaire van Metthew Killip over de man achter deze microstructuren, The Diatomist.

Kijk voor meer beelden op The Creators Project.

Biologische voeding gezonder

24 september 2014 | admin

Bron: https://www.emnatuurlijkactief.nl/

Biologisch graan, groente en fruit bevatten een hoger gehalte aan antioxidanten dan ‘gewone’ voeding. Dat blijkt uit een meta-analyse van van onder meer Carlo Leifert, hoogleraar Ecological Agriculture aan Newcastle University. De studie is in tegenspraak met eerdere meta-analyses. Volgens de onderzoekers werd daarbij een andere methodologie gebruikt, maar de belangrijkste factor is tijd. “Onderzoek

in dit vakgebied is langzaam op gang gekomen, waardoor we over veel meer data kunnen beschikken dan onderzoekers vijf jaar geleden”, aldus Leifert.

Volgens de onderzoekers zou een overgang naar biologisch fruit, groente en granen en daarvan afgeleide voedingsmiddelen een extra hoeveelheid antioxidanten verschaffen. De gemiddelde niveaus van de antioxidanten in biologisch graan, groente en fruit liggen tussen de 19% (fenolen) en 69% hoger (flavanonen) dan de gehaltes in niet-biologische voeding. Andere antioxidanten liggen daar tussenin: stilbenen +28%, flavonen +26%, flavonolen +50% en anthocyanides +51%. Veel van deze bioactieve stoffen zijn in voedingsinterventies en epidemiologische studies in verband gebracht met een verlaagd risico op chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten, hersenziekten en bepaalde vormen van kanker.

Mineralen en vitamines
De onderzoekers constateerden bovendien verschillen voor enkele mineralen en vitamines. Zo zit er 6% meer vitamine C in biologische producten. Aan de andere kant werd 15% minder vitamine E aangetroffen. Verder bleken in gangbare gewassen vier maal vaker residuen van pesticiden voor te komen. Ook zat er in biologische gewassen een gemiddeld 48% lagere concentratie van het giftige metaal cadmium.

Database beschikbaar
Leifert zegt dat het debat over biologisch versus niet-biologisch al tientallen jaren loopt, maar dat het bewijs van de net gepubliceerde studie overweldigend is. Toch noemt hij de studie een vertrekpunt. “We hebben overtuigend aangetoond dat er een verschil in samenstelling is tussen biologische en reguliere gewassen, nu is er een dringende behoefte aan een goed gecontroleerd humaan interventieonderzoek en cohortstudies die speciaal zijn ontworpen om de impact van een overgang naar biologische voeding op de gezondheid vast te stellen en te kwantificeren.” De auteurs stellen de volledige database die is gebruikt voor de meta-analyse beschikbaar via de website van Newcastle University. Ze willen daarmee het publieke en wetenschappelijke debat stimuleren.

bron: De Molenaar, 29/09/14

De nieuwe EM Journaal is uit!

24 september 2014 | admin

https://www.emnatuurlijkactief.nl/de-nieuwe-em-journaal-is-uit/

De EM Vereniging in België heeft haar tweede dubbeldikke EM Journaal uitgegeven. Er staan weer veel interessante artikelen en ontwikkelingen over EM in. Dit tijdschrift komt twee keer per jaar uit; op de langste dag en de kortste dag. Deze editie bevat interessante artikelen over onder meer:

Enkele waterprojecten met Bokashi-vijverballen
Terra Preta in de praktijk
Humus en bodemleven
De Aardappelkever
EM X Gold
Artikelen over EM in het buitenland

Abonnement

U kunt zich abonneren voor 25 euro of 50 euro voor een steunend abonnement (studenten 15 euro). Aanmelden kan via www.embelgium.org.

Gezonde Buxus met EM | Artikel Groei&Bloei oktober

16 september 2014 | admin

Bron: https://www.emnatuurlijkactief.nl/
Groei&Bloei_EMBuxus_okt_2014

De kracht van Effectieve Micro-Organismen

10 juli 2014 | admin

Bron: http://www.devoedzamekeuken.nl/

Sinds Louis Pasteur ontdekte dat het vaak de micro-organismen (microscopische kleine wezentjes) zijn die ons ziek maken, lijden we allemaal in meer of mindere mate aan smetvrees. Natuurlijk heeft grotere hygiëne veel opgeleverd en heeft het onze levensverwachting aanzienlijk verhoogd, maar we zijn daarin wel een beetje doorgeslagen.

Té Schoon

Effectieve Micro-organismen We hebben ons bang laten maken en gaan nu bijna spastisch om met het schoonmaken van onze omgeving. De schoonmaakmiddelen worden steeds agressiever, een gewoon vaatwasmiddel is niet voldoende meer, deze moet ook nog eens extra desinfecterend zijn.

Aan de andere kant komen er steeds meer geluiden dat vuil ook gezond is. Niet doordat we het immuunsysteem trainen, zoals veelal gedacht wordt, maar omdat we door agressief schoon te maken ook niet meer in aanraking komen met voor ons nuttige micro-organismen, de good guys!(Bron)

Good Guys versus de Bad Guys

Door alles altijd grondig te reinigen en ontsmetten, maken we niet alleen alle slechte jongens van kant, maar worden ook de goede jongens weggevaagd. Net als een antibioticum dat doet in ons lichaam, gebeurt dat met wassen en schoonmaken met desinfecterende middelen ook in onze omgeving.

Volgens de hygiënehypothese zou het wel eens zo kunnen zijn dat tal van moderne ziekten als astma, eczeem, allergieën en auto-immuunziekten komen door een te grote hygiëne. Daar zijn ook epidemiologische bewijzen voor, want uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat kinderen die opgroeien op een boerderij, waar veel meer infectiebronnen zijn dan in een gewoon doorsnee huishouden, minder vaak last hebben van allergieën en astma. (Bron)

Dit wordt ook door Dr. Natascha Campbell, de schrijfster van het GAPS-boek onderschreven. Zij raadt daarom ook aan om het immuunsysteem te versterken, regelmatig in aanraking te komen met (huis)dieren.

Effectieve Micro-organismen

Enkele weken geleden bracht Rob, de eigenaar van HeelBewust.com mij op het spoor van EM, oftewel Effectieve Micro-organismen.

EM is een mengsel van vrij in de natuur voorkomende micro-organismen, microscopische kleine wezentjes die opbouwend en effectief zijn.

In de natuur bestaan tegengestelde krachten: opbouwende en afbrekende. De opbouwende kracht stimuleert productiviteit en vitaliteit. De afbrekende kracht leidt tot afbraak en ontbinding. Beide krachten worden aangedreven door de kleinste levensvormen, de micro-organismen.

Door de opbouwende kracht te stimuleren door gebruik te maken van EM, gaan de slechte jongens het onderspit delven en stimuleer je dus het leven en de vitaliteit van organismen. Net als je doet bij het herstellen van de darmflora!

EM verbetert de bodemkwaliteit, de bodemvruchtbaarheid, de groei en kwaliteit van gewassen aanzienlijk. Er zijn eindeloos veel toepassingen te verzinnen:

Om de natuurlijke immuniteit van planten, dieren, bodem , mens en water te verhogen.
Bij het omzetten van gft (groente-, fruit- en tuinafval) in waardevol organisch materiaal.
In het huishouden en het dagelijkse leven van iedereen.
Tegen geurhinder.
Voor allerlei huisdieren.
In aquaria, zwembaden en viskwekerijen.
In fruit- en bloementeelt.
In land- en tuinbouw en in de veeteelt.
In bedrijven voor het oplossen van allerlei milieuproblemen, zoals water-, lucht- en bodemverontreiniging.
In siertuinen en bij het groen- en bosbeheer van steden en gemeenten.
En nog heel veel meer…

De ontdekker van EM: Hoogleraar tuinbouwkunde Teruo Higa

Teruo Higa (1941, Okinawa Japan) is de kleinzoon van een Japanse landbouwer. Voor hem waren landbouw en tuinieren zijn grootste passie vanaf zijn jeugd. Het was zijn tweede natuur. Hij leerde echter goed op school en kwam op de universiteit terecht, waardoor de kans kleiner werd dat hij daadwerkelijk op het land zou gaan werken.

Steeds met de praktijk in zijn achterhoofd, vroeg hij zich af hoe een theorie of technologie het beste kon worden gebruikt om de landbouw efficiënter te maken. Hij had geen boodschap aan droge theorie en wilde bestaande problemen oplossen in plaats van theoretiseren.

En problemen waren er genoeg. Door het gebruik van chemische middelen in de landbouw waren er behoorlijk wat moeilijk te hanteren problemen met ziektes. Hij merkte op dat de zieke planten die ze weggooiden in de grachten, beter herstelden dan dat zij met hun (chemische) middelen konden.

Pasteur versus Béchamp

Effectieve Micro-Organismen

In zijn eigen lab ontwikkelde hij een praktijkgerichte oplossing, gebaseerd op oeroude natuurprincipes. Een jarenlange zoektocht naar opbouwende bacteriën en andere micro-organismen. Omdat hij veel meer de stelling van Antoine Béchamp volgde in plaats van die vanLouis Pasteur, stuitte hij op onbegrip van zijn collega’s. Béchamp geloofde niet dat bacteriën op zichzelf een gezonde gastheer konden binnenvallen en vervolgens ziek maken, het is naar zijn idee veel meer de omgeving waarin de bacterie zich bevindt.

Hij stelde vast dat slechts enkele stammen van micro-organismen zo dominant zijn dat zij de richting kunnen bepalen. De grote massa is neutraal en volgt de meest dominante groep. Dit noemen ze het dominantie principe.

Zaak is dus om de opbouwende, levensbevorderende micro-organismen te versterken in in aantal te laten toenemen, dan volgt de massa vanzelf!

Uiteindelijk wist Teruo Higa uit zo’n 2000 soorten goede micro-organismen er 80 te destilleren die bijzonder effectief zijn: EM dus.

Dominantie-principe van Effectieve Micro-Organismen

Samenstelling van EM

Ieder van de verschillende micro-organismen in de EM-mix heeft specifieke taken. Bovendien bevorderen ze ook nog eens elkaars werking. De mix leeft in symbiose. De afvalstoffen van de ene soort zijn weer voeding voor de andere soort. Het resultaat is een afscheiding van grote hoeveelheden voedingsstoffen, waaronder vitaminen, aminozuren, organische zuren en antioxidanten.

Ze komen zo uit de vrije natuur en zijn dus niet bewerkt of gemanipuleerd en worden op natuurlijke wijze gekweekt.

EM bevat 5 groepen van Effectieve Micro-Organismen:

Fotosynthetiserende bacteriën
Deze spelen de hoofdrol in de EM-activiteiten. Ze maken waardevolle stoffen aan uit wortelafscheidingen, organische stoffen en uit schadelijke gassen, door zonlicht en warmte van de bodem te benutten. Ze dragen bij tot een betere benutting van het zonlicht, dus een betere fotosynthese. Planten nemen de stofwisselingsproducten van deze bacteriën rechtstreeks op. De fotosynthetiserende bacteriën bevorderen toename van andere bacteriën en binden stikstof.

Actinomyceten
Deze onderdrukken schadelijke schimmels en bacteriën en kunnen samenleven met fotosynthetiserende bacteriën.

Gisten
Deze vervaardigen anti-microbiële en waardevolle stoffen voor de plantengroei. Hun stofwisselingsproducten zijn voedsel voor onder andere melkzuurbacteriën en Actinomyceten.

Melkzuurbacteriën
Deze onderscheiden zich onder andere door een krachtige steriliserende eigenschap. Zij onderdrukken schadelijke micro-organismen en bevorderen een snelle afbraak van organische stof. Zij kunnen de voortplanting van Fusarium, een schadelijke schimmel, onderdrukken.

Schimmels die fermentatie (gisting) teweegbrengen
Deze breken de organische stof snel af. Zo onderdrukken zij stank en voorkomen aantasting door schadelijke insecten.

Hoe werkt EM?

Er is een voortdurende machtsstrijd gaande tussen de effectieve en de schadelijke organismen. De enorme groep volgelingen wachten af welke van deze twee groepen de overhand krijgt, en volgen of imiteren deze.

Als de goede jongens de overhand krijgen, oefenen zij hun opbouwende en ziekteonderdrukkende invloed uit op allerlei vlakken, zoals op:

Bodem, lucht en water.
Planten e bomen.
Land- en tuinbouwgewassen (ons voedsel dus).
Gezondheid van mens en dier.

De werking van EM is deels gebaseerd op een combinatie van fermentatieve micro-organismen. De stofwisselingsproducten die bij een fermentatie ontstaan zijn alom bekend als antioxidanten, vitaminen en enzymen.

Een bondgenootschap

Toen ik deze informatie las over Effectieve Micro-Organismen raakte ik meteen enthousiast. In plaats van te bestrijden door alle micro-organismen maar zoveel mogelijk uit te roeien met desinfecterende middelen of in het lichaam met antibiotica, wordt er met deze mix een bondgenootschap gesloten met de goede jongens. EM doodt niet.

Hun groei wordt gestimuleerd, waardoor de kwade minder kans maken. Een naar mijn idee een veel gezondere benadering, want met het zoveel mogelijk uitroeien van de kwade jongens, neem je ook de goede mee het graf in.

Wie mijn blog al wat langer leest, zal echter weten hoe belangrijk die zijn voor onze gezondheid, die goede jongens. En niet alleen voor ons, voor al het leven op aarde!

Effectieve Micro-Organismen in de praktijk

Hoewel EM in de eerste instantie ontwikkeld is voor de land- en tuinbouw, is het op tal van andere vlakken in te zetten. Eerder in het artikel noemde ik een aantal toepassingen.

Om te kunnen testen, heb ik een aantal EM-producten gekregen van de EM-winkel.nl om uit te kunnen proberen.

Microferm

Effectieve Micro-organismen

Microferm zijn Effectieve Micro-organismen, kant-en-klaar voor gebruik. Het wordt gebruikt om plantaardige en dierlijke resten te fermenteren, het heeft een ziekteonderdrukkend effect op planten en het verdund geven aan de planten in huis of op de tuin, zorgt voor een evenwichtige balans van micro-organismen. De afvalstoffen van deze micro-organismen dienen weer tot voeding van de planten.

Toepassingen zijn onder andere:

Fermenteren van plantaardig en dierlijk afval.
Enten op de composthoop.
Tegen geurhinder o.a. in dierenverblijven.
Zorgt voor natuurlijk evenwicht in de vijver.
Verstuiven voor ziekteonderdrukkend effect bij planten

Ik gebruik dit nu enkele weken voor mijn planten op de tuin en het zaaigoed dat ik thuis nog heb staan, het is helaas te vroeg om er echt iets over te kunnen zeggen.

Wipe & Clean

Wipe & Clean is een algemeen schoonmaakmiddel met Effectieve Micro-Organismen. Een schoonmaakmiddel dus dat in plaats van de bad guys te doden, deze bestrijdt door de goede jongens de overhand te geven. Zo maken we onze omgeving in plaats van steriel, vol met opbouwende micro-organismen!

Toepassingen onder andere:

badkamer
toilet
vloeren
ramen
(tuin)meubelen
glansmiddel in vaatwas
gedeeltelijke vervanger van wasmiddel
in combinatie met een ecologisch afwasmiddel

Op het toilet heb ik nu een spuitfles Wipe & Clean met Helige Basilicum etherische olie staan, waarmee ik iedere dag even snel alles daar schoonmaak. Werkt super, geen nare luchtjes hangen er en alles frist er heerlijk van op.

Ook gebruik ik de Wipe & Clean met neutrale geur, welke ik verdund in plantenspuiten heb gedaan en die ik nu vooral in de keuken gebruik om daar allerhande schoonmaakklusjes mee te klaren. Vandaag nog de koelkast er mee schoongemaakt, waar een naar schimmelluchtje in was gekomen. Dit werd meteen verholpen en de koelkast is weer lekker schoon!

Het verschil tussen Microferm en Wipe & Clean

Beide producten zijn kant-en-klare actieve EM-producten (EM-A), dat wil zeggen dat een moeder cultuur (EM-1) gefermenteerd werd met een suikerproduct. In het geval van Microferm was dat suikerproduct rietsuikermelasse, welke donker van kleur is. Het eind product is dan ook bruinig en dat zou vlekken kunnen nalaten bij schoonmaken. Wipe & Clean wordt met een andere suikerbasis bereid en is licht geel van kleur.

Andere producten met EM

Er zijn nog een paar andere belangrijke producten op de markt met EM. De belangrijkste daarvan zijn Bokashi, Japans voor “goed gefermenteerd organisch materiaal”, een fermentatie product om van groenten en tuinafval een bodemverbeteraar en voedingsbodem voor micro-organismen die in de grond leven te maken.

De andere is EM-keramiek is een materiaal waarmee onder andere de kwaliteit van water kan worden verbeterd. Het berust op het principe dat energie kan worden behouden en overgedragen door deze eigenschappen te binden in gebakken klei.

Dit blog zou wel erg lang worden als ik dat ook nog hier zou behandelen, bovendien heb ik geen ervaring met beide producten.

Hoveniers-Bokashi

7 augustus 2013 | admin

Een presentatie van een pilot project van hoveniers in samenwerking met Agriton van het effect van met EM gefermenteerde organische materialen (Bokashi) versus composteren.

Download de PDF van de presentatie

EM Teachers Manual (EN)

1 augustus 2013 | admin

Download hier het “EM Teachers Manual” in het Engels >>

Download hier het “EM handboek voor scholen” in het Nederlands

Hieronder vindt u de EM Teacher’s Manual” in het Engels:

Liever Resultaat Dan Theorie

18 juli 2013 | admin

Toen ik naar de middelbare school ging, verdiende ik mijn schoolgeld door kool en komkommers te verkopen. Het kweken ervan deed ik met de grootste zorg en aandacht. Ik vond een paar winkels die ze van mij kochten voor tien yen per stuk. Daarmee was ik tevreden, totdat ik zag dat de winkel mijn kool doorverkocht voor dertig yen per stuk. Ik voelde mij opgelicht. Immers, ík had al het werk gedaan, terwijl de winkelier het geld opstreek en rondreed in een grote auto.
Het werd nog erger. Zo nu en dan verkocht de winkelier mijn kool voor maar één yen. Dat was om klanten te trekken en reclame te maken voor zijn zaak. De winkelier verloor er niet echt op, omdat hij ruimschoots verdiende aan de andere artikelen. Maar ík voelde me bedrogen en vernederd. Want het leek alsof al het werk dat ik had verzet, niet méér waard was dan één yen per kool.
Als ik mijn onvrede daarover kenbaar maakte, werd me verteld dat de wereld nu eenmaal zo in elkaar zit. Dat verbijsterde mij. Landbouwproducten zijn voor de mensheid niets minder dan de basis voor het leven zelf. En de productiewijze is eigenlijk een vorm van alchemie: uit praktisch niets schep je iets buitengewoon waardevols. Ik vertelde mijn afnemers dat ik overwoog in dat geval mijn productie te stoppen, maar zij zeiden dat ik dat zelf maar moest bepalen. Zij zaten niet op mij te wachten. Voor mij tien anderen. Dat gevoel van onmacht ben ik nooit kwijtgeraakt. Het systeem is vandaag nog steeds hetzelfde als toen.

Tot voor kort hebben mensen altijd geleefd in omstandigheden waarin er economische en voedseltekorten waren. Die situatie is nu voorbij. We produceren elk jaar genoeg voedsel om de gehele wereldbevolking te kunnen voeden. Het jaarlijkse volume is voldoende om iedereen dagelijks te voorzien van 2400 calorieën. En toch leeft een overweldigend deel van de wereldbevolking met honger. Niet de productie, maar de verdeling is het probleem. Egoïsme verhindert dat we eerlijk delen.
De moderne wereld is ingericht op een ouderwets concept: competitie. Vooruitgang betekent winnen, beter zijn dan iemand anders, meer hebben dan een ander. Veel boeken over dit thema zijn bestsellers geworden. Dat is niet zo’n verrassing. Oorlogen en gevechten zijn zo lang de kern geweest van de menselijke geschiedenis, dat we winnen vreselijk belangrijk vinden. Maar als iemand wint, is er ook altijd iemand die verliest. In een wereld waarin de onderlinge verbondenheid zo groot is, kunnen we het ons niet langer veroorloven het competitiemodel permanent aan te hangen. Er is op zich niets mis met concurrentiestrijd. Het is zelfs belangrijk en noodzakelijk bij het ontwikkelen van bijvoorbeeld computerprogramma’s of marketingideeën. Maar competitie moet beperkt blijven tot terreinen die niet fundamenteel zijn voor de instandhouding van het leven. Vitale gebieden, zoals de voedselvoorziening, moeten worden uitgesloten van concurrentie.
We moeten ons de filosofie van coëxistentie en gedeelde welvaart eigen maken. Ik denk dat EM daarvan een voorbeeld is. De micro-organismen in de EM-groep behoren tot vijf verschillende families. Ze bevatten zowel aërobe soorten (die zuurstof nodig hebben om te overleven, red.) als anaërobe soorten (waarvoor zuurstof funest is, red.). Het meest markante aan EM is dat beide soorten naast elkaar kunnen bestaan en samen geweldige resultaten bereiken. Tot nu toe heeft feitelijk niemand uitgezocht wat er gebeurt als je micro-organismen van zulke uiteenlopende type bij elkaar stopt. Het wordt als een vanzelfsprekend feit aangenomen, dat de soorten elkaar bij zo’n experiment vernietigen. EM toont aan dat deze vergaande vorm van coëxistentie in de natuur mogelijk is.
Het idee om een grote verscheidenheid aan verschillende micro-organismen te verzamelen en massaal samen te voegen in één enkele combinatie werd voor lange tijd onmogelijk gehouden. We hebben lang aangenomen dat het niet kon, zonder de proef op de som te nemen. Achteraf bezien was dat een vergissing.
Eigenlijk heb ik EM bij toeval ontdekt. Ik was sinds 1977 in het laboratorium van de universiteit van Ryukyus aan het experimenteren met verschillende micro-organismen om in te zetten bij het telen van gewassen. Dat liep jarenlang niet erg succesvol: ik vond niets. Aan het einde van iedere dag kieperde ik het restafval in de gootsteen, maar op een dag in 1981 leegde ik de emmer in een stukje van de tuin van de universiteit. Het was immers natuurlijk materiaal, dus het kon geen kwaad. Een week later zag ik dat een deel van het grasveldje sneller was gaan groeien. Nieuwsgierig naar het waarom informeerde ik bij collega’s en studenten wie met het gras aan het experimenteren was, maar ik kon niemand vinden. Ondertussen groeide het gras waanzinnig snel. En toen besefte ik opeens dat ik zélf degene was geweest die ‘iets’ met dat gras had gedaan. Ik achterhaalde welke micro-organismen ik had gebruikt en constateerde dat het mengsel een verrassend productieve uitwerking heeft in welke bodem dan ook.

Niet iedereen kan geloven dat je gezonde gewassen kunt verbouwen met uitsluitend toepassing van EM. Vooral boeren die het gebruik van de moderne landbouwmethoden met de paplepel binnen hebben gekregen, hebben weerstand. Maar de grootste obstakels bij het verspreiden van de EM-technologie zijn waarschijnlijk onwetendheid en behoudzucht bij wetenschappers en experts. Zij zijn vaak tegenstanders zonder dat zij de resultaten in de praktijk hebben gezien. Dat geldt trouwens ook voor ondernemingen. Zij zien EM als een bedreiging van hun eigen belangen.
Mijn ervaringen in Japan met de wetenschappelijke wereld en de bureaucratie zijn niet gunstig. Wanneer ik probeer met academici en studenten over EM te praten, vragen ze altijd om met wetenschappelijk onderzoek te komen en vooral een doortimmerde wetenschappelijke verklaring. Ik prefereer mijn conclusies te baseren op resultaten die ik heb verkregen door de technologie in de praktijk toe te passen. Theorie over landbouw vind ik volkomen nutteloos, wanneer het niet wordt ondersteund door praktische ervaring. Polemiek en theoretische discussie beschouw ik als tijdverspilling. Ik heb liever resultaat zonder theorie, dan theorie zonder resultaat.

Het is misschien onbescheiden om te beweren, maar het gebruik van EM lijkt de ideale methode voor een duurzame, natuurvriendelijke landbouw. EM kan een omwenteling betekenen in de aanpak van problemen die het leven op aarde serieus bedreigen: voedseltekorten en milieuverontreiniging. Het zijn problemen die ons allemaal aangaan. Ik heb de hoop dat de EM-technologie een methode zal zijn om deze grote vraagstukken effectief op te lossen.
Steeds meer mensen zien in dat technologieën weliswaar op vele manieren verlichting geven, maar dat ze ook een bron van vervuiling kunnen zijn. Landbouwmethoden die – om voldoende hoeveelheden voedsel te produceren – afhankelijk zijn van milieuverontreinigende chemicaliën, pesticiden en kunstmest, geven vervuiling. Zo’n technologie kun je zelfvernietigend noemen. Daarom is er ook zo veel belangstelling voor wat ‘authentieke technologie’ wordt genoemd. Duurzame energie is daar een voorbeeld van. Het is nuttig en heilzaam en totaal niet schadelijk.
Ik geloof heilig in authentieke technologie. Die wordt erdoor gekenmerkt, dat ze effectief is en simpel in het gebruik. Je kunt er niet in één klap rijk mee worden, maar het voordeel is wel blijvend. Er zijn geen vervelende bijverschijnselen of andere negatieve aspecten. En áls er defecten zijn, moet de technologie in staat zijn tot zelfcorrectie. Bij EM geldt dit alles.
Ook vind ik dat een authentieke technologie goedkoop moet zijn. Dat lijkt eenvoudiger dan het is. Stel, iemand vindt een lamp uit met een onbeperkte levensduur, die kan worden geproduceerd voor ongeveer dezelfde prijs als een conventionele lamp. Geen fabrikant zal die lamp op de markt willen brengen, omdat na de eerste stormloop de verkoop tot nul zal dalen. De fabrikant kan zijn bedrijf wel sluiten. Vanwege de lage winstmarge op dit soort producten zullen zich altijd problemen voordoen bij de introductie van alles wat authentiek is. Dat is volgens mij ook de reden waarom het zo lang heeft geduurd voordat EM zich op grote schaal kon verspreiden als nu. Maar zelfs nu heeft EM nog steeds te kampen met sterke weerstand van de gevestigde orde.
In de moderne samenleving is de eerste, meest overheersende reactie bij een bruikbare ontdekking dat zo weinig mogelijk mensen er weet van moeten krijgen. Dat vind ik achterhaald. Ik wil graag de EM-formule en de productiemethode openbaar maken. Dan kunnen alle boeren het in voldoende hoeveelheden voor eigen gebruik zelf maken. Met het vrijgeven van de productinformatie heb ik eens een slechte ervaring gehad. Deze mensen leverden een onvolwaardig eindproduct, dat resulteerde in een gerechtelijk proces dat kopers van deze minderwaardige EM hadden aangespannen. Als bedenker van de originele formule was ik daar ook bij betrokken. Ik heb daar van geleerd, dat ik de informatie voorlopig moet achterhouden. Maar ik heb er geen patent op aangevraagd. Dat zou ik ongepast vinden. Ik ben er van overtuigd, dat wat er om ons heen in de natuur bestaat, het gemeenschappelijk bezit moet zijn van elke man, vrouw en kind op deze planeet. Ik wil graag dat mijn ontdekking voor iedereen zo goedkoop mogelijk beschikbaar komt.
Ook hier is de filosofie van coëxistentie en gedeelde welvaart noodzakelijk. Wanneer je iets authentieks hebt ontdekt, moet je dat nieuws verspreiden aan zo veel mogelijk mensen. Praat er over, zodat het – wat het ook is – een maximale kans heeft. Dit is precies het tegenovergestelde van wat er in onze concurrerende samenleving gebeurt. Ik geloof dat de toepassing van authentieke technologieën wereldwijd zal leiden tot een ware revolutie. EM zal daarin zijn latente potentieel op alle mogelijke manieren demonstreren. Het zal aan populariteit winnen en zich op grote schaal verspreiden. Daarvan ben ik overtuigd.

Deze tekst is samengesteld uit het boek Teruo Higa: Effectieve micro-organismen: voor een duurzame landbouw en een gezond milieu (Jan van Arkel, 1998), de Nederlandse vertaling van An Earth Saving Revolution (Sunmark Publishing, 1996).