Af en toe een handje zand of modder binnenkrijgen zorgt voor gezonde kinderen.
Kinderen heel hygiënisch opvoeden doet hen meer kwaad dan goed.
Dit stelt kinderneuroloog Dr. Mata Shetreat-Klein, auteur van ‘The Dirt Cure’, het succesrecept voor een gezonde kroost: ‘Bacteriën zijn goed voor ons immuunsysteem’, vertelt zij aan Vakblad Vroeg. De meeste ouders doen hun best om hun kleine kinderen zo schoon en hygiënisch mogelijk op te voeden, maar dat doet hun kroost meer kwaad dan goed, vindt Shetreat. ‘We staan vaak negatief tegenover bacteriën, maar onderzoeken concluderen steeds vaker dat ze goed kunnen zijn voor ons immuunsysteem. Er zijn zelfs concrete studies die aanwijzen dat kinderen die in huishoudens opgroeien waar vaak bleekmiddel wordt gebruikt, vaker ziek zijn dan gezinnen die het niet gebruiken.’
Driemaal per week in bad
Ze adviseert kinderen ook hooguit drie keer te douchen, zodat de natuurlijke oliën op de huid behouden blijven, zodat de kinderhuid voldoende gehydrateerd blijft. Deze zijn ook belangrijk om de vitamine D van zonlicht goed te kunnen absorberen. Toen de dochter van Seatreat allergisch voor soja en zuivel bleek, besloot ze dieper in te gaan op de omgevingsfactoren op de gezondheid van kinderen. Wat resulteerde in haar boek ‘The dirt cure’.
We hebben in onze tuin een paar moederkippen en een aantal dochters en hanen. Een van onze moederkippen kreeg nekkramp (hersenvliesontsteking). Dit kon je zien aan wat sterrenkijken wordt genoemd, waarbij de nek naar achter kromt en ze met haar kop cirkels gaat draaien. Ze kan daardoor niet meer staan en valt naar achteren als ze dat probeert. Schuiven en duikelen zijn het gevolg. Eten en drinken wordt moeilijk, zo niet onmogelijk.
We hebben haar toen in huis genomen. In een grote doos, want anders schuift en duikelt ze door de hele kamer. Bij eten en drinken moest ze geholpen worden vanwege de kromme nek. Het was een zielige vertoning en we vroegen ons af of een zachte dood beter zou zijn dan een langzamere dood door haar aandoening. Kleine dieren als kippen worden eerder afgemaakt dan behandeld met medicijnen, waardoor we niets op het internet konden vinden of onze kip een kans van overleven zou hebben zonder medicijnen.
Dit kipje had al eerder een tijd in ons huis doorgebracht. Ze werd gepikt door de andere kip. Op een avond had ze er waarschijnlijk genoeg van en zat verregend voor onze deur. Ze kwam graag binnen en vond een plaatsje op een kastje naast de muziek. Elke avond kwam ze terug naar binnen om daar te slapen. In de winter bleef ze de gehele dag binnen :-). Zo’n (bijzonder) kipje is misschien zo bijzonder dat ze hersenvliesontsteking kan overleven, dachten we. Het proberen waard.
Na een dag of twee bedachten we om haar alleen nog maar pure EM-X te laten drinken en met EM-X doordrenkte zaadjes te voeren. Weer een dag later hebben we de voelgel Wellness op haar hoofd gesmeerd en weer later de voelgel Moeder’s Healing. De eerste keer dat we Moeder’s Healing op haar kop smeerden, boog ze direct haar kop naar voren en begon te eten. Dat was een bemoediging om vooral zo door te gaan. Zevond het prima om dagelijks op schoot te zitten en gevoerd te worden. De rest van de dag en nacht zat ze rustig in de doos met EM-X en zaadjes. Kippen zijn gewend om 23 dagen op een nest met eieren te zitten, dus wekenlang in de doos bleek geen probleem. Na een aantal weken hebben we haar in een bak met zand gezet. Er was nauwelijks verbetering waar te nemen. Alleen haar ogen waren heel helder geworden. Toch leek na een paar dagen het zand haar te helpen staan. Ze ging een beetje staan om bij haar voerbakjes te komen.
Omdat het steeds beter ging in de bak met zand zei Henriette op een dag tegen haar dat het de bedoeling was dat ze weer in de kamer rond zou lopen. En opeens werd ze veel levendiger, alsof ze ontwaakte uit iets. Na weer een paar dagen kon ze opeens weer even staan zonder direct achterover te vallen. Henriette stelde haar voor om helemaal beter te zijn als de fles EM-X leeg zou zijn. Binnen een week liep ze weer rond in de kamer. Het krommen van haar nek doet ze nog steeds wel als ze zit, maar alles gaat verder zonder problemen. De hele fles EM-X is door haar opgedronken. En net nadat we dit verhaal hebben opgeschreven, zagen we dat ze een ei heeft gelegd in een hoekje onder een plant. Een bedankje van een bijzonder kipje?
(Waking Times | Karen Foster) Researchers have long suggested a link between the gut-brain axis and neuropsychiatric disorders such as autism, depression, and eating disorders. Using probiotics and prebiotics to alter the gut microbiota and influence the gut-brain axis may open up new ways of influencing neuropsychological conditions, says a new review.
The majority of the science for probiotics has focused on gut health, but as the understanding of the gut and the microbiome increases, probiotics are increasing linked to a range of beneficial effects, from weight management to immune support and allergy response, and from oral health to cholesterol reduction.
The gut contains microorganisms that share a structural similarity with the neuropeptides involved in regulating behavior, mood, and emotion – a phenomenon known as molecular mimicry.
At the “forefront of current research” is work on the gut-brain axis – the two direction communication between the gut microbiota and the brain. Data from rodent studies has indicated that modification of the gut microbiota can alter signaling mechanisms, emotional behavior, and instinctive reflexes.
Researchers have long postulated that gut bacteria influence brain function. A century ago, Russian embryologist Elie Metchnikoff surmised that a healthy colonic microbial community could help combat senility and that the friendly bacterial strains found in sour milk and yogurt would increase a person’s longevity.
Researchers have shown that under certain conditions, some types of normal gut bacteria can trigger disease. Sarkis Mazmanian, a microbiologist at the California Institute of Technology, dubbed these elements “pathobionts”; the term “pathogens”, in contrast, refers to opportunistic microbes that are not normally part of the gut microbial community.
Communication
According to a new review in Neuropsychiatric Disease and Treatment by Linghong Zhou and Jane Foster from McMaster University in Canada, communication channels between the gut and the brain include sympathetic and parasympathetic nerves and the enteric nervous system (ENS).
“The role of the sympathetic nervous system in the gut-brain axis includes regulating motility, blood flow, barrier function, and immune system activation”, they said. “Bidirectional communication via the vagus nerve, a component of the parasympathetic nervous system, is a well-established pathway for gut-brain signaling and, in recent years, has emerged as an important microbiota to brain communication pathway.“The ENS, sometimes referred to as “the second brain” comprises intrinsic primary afferent neurons, motor neurons, and glial cells contained within the myenteric plexus and the submucosal plexus that extends along the entire length of the gut. The ENS plays an essential role in normal intestinal function including motility and secretion.”
Gut-brain axis
The body can’t tell the difference between the structure of these mimics and its own cells, so antibodies could end up attacking both, potentially altering the physiology of the gut-brain axis. The bacteria present in the gut affects the communication between belly and brain, they said, and the lack of healthy gut microbiota lead to dysfunction in the gut-brain axis, which in turn may lead to neuropsychological, metabolic, and gastrointestinal disorders.
Intervention trials with select strains of probiotics have revealed that supplementation may influence mood (Lactobacillus casei Shirota), and anxiety and depression (L. helveticus and B. longum). There is also some data to support an effect with prebiotics, with improvements in stress hormone levels and attention in health volunteers taking oligosaccharides.
Neuropsychological disorders
The role of the gut microbiota in the development of neuropsychological disorders is also a focus for many researchers around the world, with data supporting an association between dysbiosis (microbial imbalance) in the gut and disorders including depression and autism spectrum disorder, metabolic disorders such as obesity, and gastrointestinal disorders including IBD and IBS.
“Fortunately, studies have also indicated that gut microbiota may be modulated with the use of probiotics, antibiotics, and fecal microbiota transplants as a prospect for therapy in microbiota-associated diseases”, wrote Zhou and Foster. “This modulation of gut microbiota is currently a growing area of research as it just might hold the key to treatment.”
The power of probiotics
Probiotics offset other intestinal bacteria that produce putrefactive and carcinogenic toxins. If harmful bacteria dominate the intestines, essential vitamins and enzymes are not produced and the level of harmful substances rises leading to cancer, liver and kidney disease, hypertension, arteriosclerosis and abnormal immunity. Harmful bacteria can proliferate under many different circumstances including peristalsis disorders, surgical operations of the stomach or small intestine, liver or kidney diseases, pernicious anaemia, cancer, radiation or antibiotic therapies, chemotherapy, immune disorders, emotional stress, poor diets and aging
The best known of the probiotics are the Lactobacilli, a number of species of which (acidophilus, bulgaricus, casei and sporogenes) reside in the human intestine in a symbiotic relationship with each other and with other microorganisms (the friendly Streptococci, E. coli and Bifidobacteria). Lactobacilli are essential for maintaining gut microfloral health, but the overall balance of the various microorganisms in the gut is what is most important.
Another probiotic which has recently generated a great deal of interest is the friendly yeast known as Saccharomyces boulardii, an organism that belongs to the Brewer’s Yeast family, not the Candida albicans group. S. boulardii is not a permanent resident of the intestine but, taken orally, it produces lactic acid and some B vitamins, and has an overall immune enhancing effect. In fact, it has been used therapeutically to fight candida infections.
Six surprising facts about microbes in your gut 1. What’s in your gut may affect the size of your gut
Need to lose weight? Why not try a gut bacteria transplant?New research published in the journal Sciencesuggests that the microbes in your gut may play a role in obesity.
2. Probiotics may treat anxiety and depression
Scientists have been exploring the connection between gut bacteria and chemicals in the brain for years. New research adds more weight to the theory that researchers call “the microbiome–gut–brain axis.”Research published in Proceedings of the National Academy of Science shows that mice fed the bacterium Lactobacillus rhamnosus showed fewer symptoms of anxiety and depression. Researchers theorize that this is because L. rhamnosus acts on the central gamma-aminobutyric acid (GABA) system, which helps regulate emotional behavior. L. rhamnosus, which is available as a commercial probiotic supplement, has also been linked to the prevention of diarrhea, atopic dermatitis, and respiratory tract infections.
3. The more bacteria the better
While bacteria on the outside of your body can cause serious infections, the bacteria inside your body can protect against it. Studies have shown that animals without gut bacteria are more susceptible to serious infections.Bacteria found naturally inside your gut have a protective barrier effect against other living organisms that enter your body. They help the body prevent harmful bacteria from rapidly growing in your stomach, which could spell disaster for your bowels. To do this, they develop a give-and-take relationship with your body. “The host actively provides a nutrient that the bacterium needs, and the bacterium actively indicates how much it needs to the host,” according to research published in The Lancet.
4. Gut bacteria pass from mother to child in breast milk
It’s common knowledge that a mother’s milk can help beef up a baby’s immune system. New research indicates that the protective effects of gut bacteria can be transferred from mother to baby during breastfeeding. Work published in Environmental Microbiology shows that important gut bacteria travels from mother to child through breast milk to colonize a child’s own gut, helping his or her immune system to mature.
5. Lack of gut diversity is linked to allergies
Too few bacteria in the gut can throw the immune system off balance and make it go haywire with hay fever.
Researchers in Copenhagen reviewed the medical records and stool samples of 411 infants. They found that those who didn’t have diverse colonies of gut bacteria were more likely to develop allergies. But before you throw your gut bacteria a proliferation party, know that they aren’t always beneficial.
6. Gut bacteria can hurt your liver
Your liver gets 70 percent of its blood flow from your intestines, so it’s natural they would share more than just oxygenated blood. Italian researchers found that between 20 and 75 percent of patients with chronic fatty liver disease–the kind not associated with alcoholism–also had an overgrowth of gut bacteria. Some believe that the transfer of gut bacteria to the liver could be responsible for chronic liver disease.
Denkfouten zorgen ervoor dat de landbouw en veehouderij een moeizame toekomst tegemoet gaan. Het roer moet om vindt Jan Feersma Hoekstra van Agriton. Het kortetermijndenken, met de nadruk op een zo hoog mogelijke productie, heeft geen toekomst. De aandacht moet gaan naar een goede gezondheid van bodem en vee. Microbiologie lijkt hierbij het toverwoord.
Research is increasingly showing a mind-body connection. Did you know, for example, that depression could be a result of bacteria in your gut?
In 2012, scientists at University College Cork discovered that brain levels of serotonin, or the ‘happy hormone,’ are regulated by the amount of bacteria in the gut during early life. In other words, normal adult brain function depends on the presence of gut microbes from when you were a child.
But even as an adult, gut bacteria, or microbiome, seems to affect mood. It helps to maintain brain function and influences the risk of psychiatric and neurological disorders like depression.
The connection
To better understand how this works, Dr. Willa Hsueh, from the Division of Endocrinology, Diabetes and Metabolism at Ohio State University’s Wexner Medical Center, explains that gut microbiome produce enzymes that make metabolites, or small molecules that result from metabolism, from the foods we eat. Many of these metabolites affect brain, neuroendocrine, and neurological function.
“The species of bacteria that people develop are impacted by many factors including type of food ingested, environment, presence of obesity and other diseases, infections and treatment with antibiotics,” says Dr. Hsueh.
Got serotonin? Dr. Patrick Fratellone, MD, FIM, RH (AHG), an integrative MD and herbalist, says 90 percent of serotonin, or the ‘happy hormone,’ is made in the small intestines.
Multiple insults to the gut can cause low serotonin. An important one can be caused by certain food allergies or sensitivities, Dr. Fratellone says, like non-celiac gluten sensitivity or celiac disease. People who have a gluten sensitivity or allergy may experience depression, anxiety, insomnia, and lack of focus/concentration. “Each of these is caused by changes in the neurotransmitters caused by the low serotonin level,” he says, “accompanied by low levels of vitamin D3.”
Other causes include overgrowth of candida, accumulation of metals in the body, and chronic infections, Dr. Fratellone says.
Treatment
It’s possible to test for gut flora and the presence of an overgrowth of certain bacteria strains, which are known to influence symptoms of anxiety and depression, says Dr. James Greenblatt, M.D., Chief Medical Officer and Vice President of Medical Services at Walden Behavioral Care and assistant clinical professor of psychiatry at Tufts University School of Medicine.
Dr. Fratellone recommends doing a blood test for allergies as well as starting a rotation and elimination dietary lifestyle. If the blood test is positive for celiac, then eliminating all gluten will result in a positive change in mood.
In addition to finding and treating the underlying cause, there are many supplements, vitamins, and herbs that help with digestion. “This will lead to changes in the neurochemistry, thus making the individual feel better,” says Dr. Fratellone. Some of these supplements include the amino acid glutamine and a probiotic. Herbs that have been shown to help alleviate gastrointestinal distress are Meadowsweet, Marsh mallow, Slippery Elm, and deglycerrhized licorice.
The bottom line is that it’s safe for women with depression to take high dose probiotics to help alleviate symptoms by maintaining a healthy gut balance, says Dr. Greenblatt.
Women’s risk
The University College Cork study showed that the serotonin-bacteria influence was sex dependent, with more effects in male compared with female animals.
Dr. Greenblatt cites a 2014 study published in Nature Communications. The study found that the microbes living in the guts of females and males react differently to diet, even if the diets are identical. “Genetics, lifestyle, diet and stress can affect the variety and abundance of certain strains of microbes in the gut, which can have a profound effect on mental health and well-being,” says Dr. Greenblatt. He says it’s unclear why women and men react differently to certain diets, but it could potentially be due to the different hormones produced by the different sexes, which affect the habitat of the gut microbiome. “Despite the differences, women are not necessarily more prone to this connection,” he says.
On the horizon
The good news is the more scientists learn about this phenomenon, the greater the benefit to our overall health. A Colorado professor is studying whether beneficial microbes can be used to treat or prevent stress-related psychiatric conditions, including depression. Ultimately, brain disorders may be treated through the gut, a much easier target for drug delivery than the brain.
Earlier this year, researchers gave 40 healthy young adults a powdered probiotic supplement every night for four weeks or a placebo, Dr. Greenblatt says. “The group that consumed the probiotic supplement began to see improvement in their moods and reported less reactivity to bouts of sadness, and had fewer depressive thoughts when compared to the non-probiotic group,” he adds. “Although preliminary, the results are promising in demonstrating the potential of probiotics as a safe and cost-effective therapy to help prevent and treat depression.”
Eventually, “the goal would be to measure bacteria and metabolites in a stool sample to determine whether there are microbiome and metabolite changes that predict or are causative of depression,” says Dr. Hsueh.
Experiencing the connection
Kim Rullo has irritable bowel syndrome (IBS) and depression/anxiety. She’s read about gut bacteria affecting overall health in terms of immunity issues, inflammation, and the like, so she says she wouldn’t be surprised if they were related somehow.
“I am always looking for ways to alleviate depression symptoms, whether it be exercise or other,” says Rullo. “I did a regimen of Activia and exercise when I was having severe stomach issues, and that seemed to positively affect my overall health.” She says with more research, she would probably explore a simple regimen once again to help her general wellness.
Another woman who has depression (and asked for her name to be withheld) says she definitely agrees with the gut-mental connection. “It’s very real,” she says. She’s been using a magnesium supplement every day for a year, and it has totally helped her get over depression. She never realized the connection before. Sure enough, magnesium is necessary for serotonin production.
She only heard about the supplement because she started seeing an acupuncturist, as traditional therapy wasn’t helping. Even though she went to the acupuncturist for depression, she was asked about how often she goes to the bathroom. The supplement was one of the first things recommended.
Of course, she did her own research as well. She read a lot of reviews and talked to her doctor. “[The supplement] has become a necessity for me,” she says. “For me, what I eat, my weight, constipation, and depression are all connected. Taking constipation out of the mix has helped break a vicious cycle.”
Denkfouten zorgen ervoor dat de landbouw en veehouderij een moeizame toekomst tegemoet gaan. Het roer moet om, vindt Jan Feersma Hoekstra van Agriton. Het kortetermijndenken, met de nadruk op een zo hoog mogelijke productie, heeft geen toekomst.
De aandacht moet gaan naar een goede gezondheid van bodem en vee. Microbiologie lijkt hierbij het toverwoord.
The rich array of microbiota in our intestines can tell us more than you might think.
Eighteen vials were rocking back and forth on a squeaky mechanical device the shape of a butcher scale, and Mark Lyte was beside himself with excitement. ‘‘We actually got some fresh yesterday — freshly frozen,’’ Lyte said to a lab technician. Each vial contained a tiny nugget of monkey feces that were collected at the Harlow primate lab near Madison, Wis., the day before and shipped to Lyte’s lab on the Texas Tech University Health Sciences Center campus in Abilene, Tex.
Lyte’s interest was not in the feces per se but in the hidden form of life they harbor. The digestive tube of a monkey, like that of all vertebrates, contains vast quantities of what biologists call gut microbiota. The genetic material of these trillions of microbes, as well as others living elsewhere in and on the body, is collectively known as the microbiome. Taken together, these bacteria can weigh as much as six pounds, and they make up a sort of organ whose functions have only begun to reveal themselves to science. Lyte has spent his career trying to prove that gut microbes communicate with the nervous system using some of the same neurochemicals that relay messages in the brain.
Inside a closet-size room at his lab that afternoon, Lyte hunched over to inspect the vials, whose samples had been spun down in a centrifuge to a radiant, golden broth. Lyte, 60, spoke fast and emphatically. ‘‘You wouldn’t believe what we’re extracting out of poop,’’ he told me. ‘‘We found that the guys here in the gut make neurochemicals. We didn’t know that. Now, if they make this stuff here, does it have an influence there? Guess what? We make the same stuff. Maybe all this communication has an influence on our behavior.’’
Credit: Illustration by Andrew Rae
Since 2007, when scientists announced plans for a Human Microbiome Project to catalog the micro-organisms living in our body, the profound appreciation for the influence of such organisms has grown rapidly with each passing year. Bacteria in the gut produce vitamins and break down our food; their presence or absence has been linked to obesity, inflammatory bowel disease and the toxic side effects of prescription drugs. Biologists now believe that much of what makes us human depends on microbial activity. The two million unique bacterial genes found in each human microbiome can make the 23,000 genes in our cells seem paltry, almost negligible, by comparison. ‘‘It has enormous implications for the sense of self,’’ Tom Insel, the director of the National Institute of Mental Health, told me. ‘‘We are, at least from the standpoint of DNA, more microbial than human. That’s a phenomenal insight and one that we have to take seriously when we think about human development.’’
Given the extent to which bacteria are now understood to influence human physiology, it is hardly surprising that scientists have turned their attention to how bacteria might affect the brain. Micro-organisms in our gut secrete a profound number of chemicals, and researchers like Lyte have found that among those chemicals are the same substances used by our neurons to communicate and regulate mood, like dopamine, serotonin and gamma-aminobutyric acid (GABA). These, in turn, appear to play a function in intestinal disorders, which coincide with high levels of major depression and anxiety. Last year, for example, a group in Norway examined feces from 55 people and found certain bacteria were more likely to be associated with depressive patients.
At the time of my visit to Lyte’s lab, he was nearly six months into an experiment that he hoped would better establish how certain gut microbes influenced the brain, functioning, in effect, as psychiatric drugs. He was currently compiling a list of the psychoactive compounds found in the feces of infant monkeys. Once that was established, he planned to transfer the microbes found in one newborn monkey’s feces into another’s intestine, so that the recipient would end up with a completely new set of microbes — and, if all went as predicted, change their neurodevelopment. The experiment reflected an intriguing hypothesis. Anxiety, depression and several pediatric disorders, including autism and hyperactivity, have been linked with gastrointestinal abnormalities. Microbial transplants were not invasive brain surgery, and that was the point: Changing a patient’s bacteria might be difficult but it still seemed more straightforward than altering his genes.
When Lyte began his work on the link between microbes and the brain three decades ago, it was dismissed as a curiosity. By contrast, last September, the National Institute of Mental Health awarded four grants worth up to $1 million each to spur new research on the gut microbiome’s role in mental disorders, affirming the legitimacy of a field that had long struggled to attract serious scientific credibility. Lyte and one of his longtime colleagues, Christopher Coe, at the Harlow primate lab, received one of the four. ‘‘What Mark proposed going back almost 25 years now has come to fruition,’’ Coe told me. ‘‘Now what we’re struggling to do is to figure out the logic of it.’’ It seems plausible, if not yet proved, that we might one day use microbes to diagnose neurodevelopmental disorders, treat mental illnesses and perhaps even fix them in the brain.
In 2011, a team of researchers at University College Cork, in Ireland, and McMaster University, in Ontario, published a study in Proceedings of the National Academy of Science that has become one of the best-known experiments linking bacteria in the gut to the brain. Laboratory mice were dropped into tall, cylindrical columns of water in what is known as a forced-swim test, which measures over six minutes how long the mice swim before they realize that they can neither touch the bottom nor climb out, and instead collapse into a forlorn float. Researchers use the amount of time a mouse floats as a way to measure what they call ‘‘behavioral despair.’’ (Antidepressant drugs, like Zoloft and Prozac, were initially tested using this forced-swim test.)
For several weeks, the team, led by John Cryan, the neuroscientist who designed the study, fed a small group of healthy rodents a broth infused with Lactobacillus rhamnosus, a common bacterium that is found in humans and also used to ferment milk into probiotic yogurt. Lactobacilli are one of the dominant organisms babies ingest as they pass through the birth canal. Recent studies have shown that mice stressed during pregnancy pass on lowered levels of the bacterium to their pups. This type of bacteria is known to release immense quantities of GABA; as an inhibitory neurotransmitter, GABA calms nervous activity, which explains why the most common anti-anxiety drugs, like Valium and Xanax, work by targeting GABA receptors.
Cryan found that the mice that had been fed the bacteria-laden broth kept swimming longer and spent less time in a state of immobilized woe. ‘‘They behaved as if they were on Prozac,’’ he said. ‘‘They were more chilled out and more relaxed.’’ The results suggested that the bacteria were somehow altering the neural chemistry of mice.
Until he joined his colleagues at Cork 10 years ago, Cryan thought about microbiology in terms of pathology: the neurological damage created by diseases like syphilis or H.I.V. ‘‘There are certain fields that just don’t seem to interact well,’’ he said. ‘‘Microbiology and neuroscience, as whole disciplines, don’t tend to have had much interaction, largely because the brain is somewhat protected.’’ He was referring to the fact that the brain is anatomically isolated, guarded by a blood-brain barrier that allows nutrients in but keeps out pathogens and inflammation, the immune system’s typical response to germs. Cryan’s study added to the growing evidence that signals from beneficial bacteria nonetheless find a way through the barrier. Somehow — though his 2011 paper could not pinpoint exactly how — micro-organisms in the gut tickle a sensory nerve ending in the fingerlike protrusion lining the intestine and carry that electrical impulse up the vagus nerve and into the deep-brain structures thought to be responsible for elemental emotions like anxiety. Soon after that, Cryan and a co-author, Ted Dinan, published a theory paper in Biological Psychiatry calling these potentially mind-altering microbes ‘‘psychobiotics.’’
It has long been known that much of our supply of neurochemicals — an estimated 50 percent of the dopamine, for example, and a vast majority of the serotonin — originate in the intestine, where these chemical signals regulate appetite, feelings of fullness and digestion. But only in recent years has mainstream psychiatric research given serious consideration to the role microbes might play in creating those chemicals. Lyte’s own interest in the question dates back to his time as a postdoctoral fellow at the University of Pittsburgh in 1985, when he found himself immersed in an emerging field with an unwieldy name: psychoneuroimmunology, or PNI, for short. The central theory, quite controversial at the time, suggested that stress worsened disease by suppressing our immune system.
By 1990, at a lab in Mankato, Minn., Lyte distilled the theory into three words, which he wrote on a chalkboard in his office: Stress->Immune->Disease. In the course of several experiments, he homed in on a paradox. When he dropped an intruder mouse in the cage of an animal that lived alone, the intruder ramped up its immune system — a boost, he suspected, intended to fight off germ-ridden bites or scratches. Surprisingly, though, this did not stop infections. It instead had the opposite effect: Stressed animals got sick. Lyte walked up to the board and scratched a line through the word ‘‘Immune.’’ Stress, he suspected, directly affected the bacterial bugs that caused infections.
To test how micro-organisms reacted to stress, he filled petri plates with a bovine-serum-based medium and laced the dishes with a strain of bacterium. In some, he dropped norepinephrine, a neurochemical that mammals produce when stressed. The next day, he snapped a Polaroid. The results were visible and obvious: The control plates were nearly barren, but those with the norepinephrine bloomed with bacteria that filigreed in frostlike patterns. Bacteria clearly responded to stress.
Then, to see if bacteria could induce stress, Lyte fed white mice a liquid solution of Campylobacter jejuni, a bacterium that can cause food poisoning in humans but generally doesn’t prompt an immune response in mice. To the trained eye, his treated mice were as healthy as the controls. But when he ran them through a plexiglass maze raised several feet above the lab floor, the bacteria-fed mice were less likely to venture out on the high, unprotected ledges of the maze. In human terms, they seemed anxious. Without the bacteria, they walked the narrow, elevated planks.
Credit Illustration by Andrew Rae
Each of these results was fascinating, but Lyte had a difficult time finding microbiology journals that would publish either. ‘‘It was so anathema to them,’’ he told me. When the mouse study finally appeared in the journal Physiology & Behavior in 1998, it garnered little attention. And yet as Stephen Collins, a gastroenterologist at McMaster University, told me, those first papers contained the seeds of an entire new field of research. ‘‘Mark showed, quite clearly, in elegant studies that are not often cited, that introducing a pathological bacterium into the gut will cause a change in behavior.’’
Lyte went on to show how stressful conditions for newborn cattle worsened deadly E. coli infections. In another experiment, he fed mice lean ground hamburger that appeared to improve memory and learning — a conceptual proof that by changing diet, he could change gut microbes and change behavior. After accumulating nearly a decade’s worth of evidence, in July 2008, he flew to Washington to present his research. He was a finalist for the National Institutes of Health’s Pioneer Award, a $2.5 million grant for so-called blue-sky biomedical research. Finally, it seemed, his time had come. When he got up to speak, Lyte described a dialogue between the bacterial organ and our central nervous system. At the two-minute mark, a prominent scientist in the audience did a spit take.
‘‘Dr. Lyte,’’ he later asked at a question-and-answer session, ‘‘if what you’re saying is right, then why is it when we give antibiotics to patients to kill bacteria, they are not running around crazy on the wards?’’
Lyte knew it was a dismissive question. And when he lost out on the grant, it confirmed to him that the scientific community was still unwilling to imagine that any part of our neural circuitry could be influenced by single-celled organisms. Lyte published his theory in Medical Hypotheses, a low-ranking journal that served as a forum for unconventional ideas. The response, predictably, was underwhelming. ‘‘I had people call me crazy,’’ he said.
But by 2011 — when he published a second theory paper in Bioessays, proposing that probiotic bacteria could be tailored to treat specific psychological diseases — the scientific community had become much more receptive to the idea. A Canadian team, led by Stephen Collins, had demonstrated that antibiotics could be linked to less cautious behavior in mice, and only a few months before Lyte, Sven Pettersson, a microbiologist at the Karolinska Institute in Stockholm, published a landmark paper in Proceedings of the National Academy of Science that showed that mice raised without microbes spent far more time running around outside than healthy mice in a control group; without the microbes, the mice showed less apparent anxiety and were more daring. In Ireland, Cryan published his forced-swim-test study on psychobiotics. There was now a groundswell of new research. In short order, an implausible idea had become a hypothesis in need of serious validation.
Late last year, Sarkis Mazmanian, a microbiologist at the California Institute of Technology, gave a presentation at the Society for Neuroscience, ‘‘Gut Microbes and the Brain: Paradigm Shift in Neuroscience.’’ Someone had inadvertently dropped a question mark from the end, so the speculation appeared to be a definitive statement of fact. But if anyone has a chance of delivering on that promise, it’s Mazmanian, whose research has moved beyond the basic neurochemicals to focus on a broader class of molecules called metabolites: small, equally druglike chemicals that are produced by micro-organisms. Using high-powered computational tools, he also hopes to move beyond the suggestive correlations that have typified psychobiotic research to date, and instead make decisive discoveries about the mechanisms by which microbes affect brain function.
Two years ago, Mazmanian published a study in the journal Cell with Elaine Hsiao, then a graduate student and now a neuroscientist at Caltech, and others, that made a provocative link between a single molecule and behavior. Their research found that mice exhibiting abnormal communication and repetitive behaviors, like obsessively burying marbles, were mollified when they were given one of two strains of the bacterium Bacteroides fragilis.
The study added to a working hypothesis in the field that microbes don’t just affect the permeability of the barrier around the brain but also influence the intestinal lining, which normally prevents certain bacteria from leaking out and others from getting in. When the intestinal barrier was compromised in his model, normally ‘‘beneficial’’ bacteria and the toxins they produce seeped into the bloodstream and raised the possibility they could slip past the blood-brain barrier. As one of his colleagues, Michael Fischbach, a microbiologist at the University of California, San Francisco, said: ‘‘The scientific community has a way of remaining skeptical until every last arrow has been drawn, until the entire picture is colored in. Other scientists drew the pencil outlines, and Sarkis is filling in a lot of the color.’’
Mazmanian knew the results offered only a provisional explanation for why restrictive diets and antibacterial treatments seemed to help some children with autism: Altering the microbial composition might be changing the permeability of the intestine. ‘‘The larger concept is, and this is pure speculation: Is a disease like autism really a disease of the brain or maybe a disease of the gut or some other aspect of physiology?’’ Mazmanian said. For any disease in which such a link could be proved, he saw a future in drugs derived from these small molecules found inside microbes. (A company he co-founded, Symbiotix Biotherapies, is developing a complex sugar called PSA, which is associated with Bacteroides fragilis, into treatments for intestinal disease and multiple sclerosis.) In his view, the prescriptive solutions probably involve more than increasing our exposure to environmental microbes in soil, dogs or even fermented foods; he believed there were wholesale failures in the way we shared our microbes and inoculated children with these bacteria. So far, though, the only conclusion he could draw was that disorders once thought to be conditions of the brain might be symptoms of microbial disruptions, and it was the careful defining of these disruptions that promised to be helpful in the coming decades.
The list of potential treatments incubating in labs around the world is startling. Several international groups have found that psychobiotics had subtle yet perceptible effects in healthy volunteers in a battery of brain-scanning and psychological tests. Another team in Arizona recently finished an open trial on fecal transplants in children with autism. (Simultaneously, at least two offshore clinics, in Australia and England, began offering fecal microbiota treatments to treat neurological disorders, like multiple sclerosis.) Mazmanian, however, cautions that this research is still in its infancy. ‘‘We’ve reached the stage where there’s a lot of, you know, ‘The microbiome is the cure for everything,’ ’’ he said. ‘‘I have a vested interest if it does. But I’d be shocked if it did.’’
Lyte issues the same caveat. ‘‘People are obviously desperate for solutions,’’ Lyte said when I visited him in Abilene. (He has since moved to Iowa State’s College of Veterinary Medicine.) ‘‘My main fear is the hype is running ahead of the science.’’ He knew that parents emailing him for answers meant they had exhausted every option offered by modern medicine. ‘‘It’s the Wild West out there,’’ he said. ‘‘You can go online and buy any amount of probiotics for any number of conditions now, and my paper is one of those cited. I never said go out and take probiotics.’’ He added, ‘‘We really need a lot more research done before we actually have people trying therapies out.’’
If the idea of psychobiotics had now, in some ways, eclipsed him, it was nevertheless a curious kind of affirmation, even redemption: an old-school microbiologist thrust into the midst of one of the most promising aspects of neuroscience. At the moment, he had a rough map in his head and a freezer full of monkey fecals that might translate, somehow, into telling differences between gregarious or shy monkeys later in life. I asked him if what amounted to a personality transplant still sounded a bit far-fetched. He seemed no closer to unlocking exactly what brain functions could be traced to the same organ that produced feces. ‘‘If you transfer the microbiota from one animal to another, you can transfer the behavior,’’ Lyte said. ‘‘What we’re trying to understand are the mechanisms by which the microbiota can influence the brain and development. If you believe that, are you now out on the precipice? The answer is yes. Do I think it’s the future? I think it’s a long way away.’’
Correction: June 25, 2015
An earlier version of this article described incorrectly the affiliation of Elaine Hsiao, an author of a study published in the journal Cell that linked bacteria to behavioral changes. At the time, she was a graduate student in the lab of Paul Patterson, another author of the study, not in the lab of Sarkis Mazmanian.
De EM Natuurlijk actief brochure, ook wel het Groene Boekje genoemd, hebben we in een nieuwe jasje gestoken!
Echt een boekwerkje om te bewaren, want het staat vol met achtergronden over EM en natuurlijk de producten voor een gezonde leefomgeving. Dit is aangevuld met diverse getuigenissen van enthousiaste EM gebruikers.
In het tijdschrift Groei & Bloei staan onder meer vragen van lezers die door ervaren tuiniers worden beantwoord.
Dit keer een vraag over een aangetaste sering en het advies over het gebruik van EM. Met EM worden ziekteverwekkende micro-organismen in toom gehouden. Door meer nuttige microbiologie toe te voegen is er door ‘competitive exclusion’ minder (of geen ruimte) voor die ziekteverwekkers. De nuttige microbiologie heeft zo de overhand. Zo creëer je een gezonde omgeving voor planten.
Het product dat wordt gebruikt is EM-Actief (Microferm).
Toepassing:
Direct op de plant/bast:
Microferm verdunnen 1/1000.
Voor de bodem kan een verdunning van 1/100
Richtlijn is een maand lang, eenmaal per week toepassen. Daarna even kijken hoe het verloopt.
Mocht er een terugval zijn dan kan je wellicht een papje maken met EM keramiek en dit aansmeren op de bast.
Mensen met hooikoorts of seizoensgebonden allergie zijn mogelijk gebaat bij probiotica. Dit blijkt uit een verzameling van verschillende studies naar dit onderwerp.
Onderzoekers van het Vanderbilt Medical Center in Nashville bestudeerden 23 eerder uitgevoerde studies met in totaal 1.919 proefpersonen.
Er wordt gedacht dat de toename in allergieën deels toe te schrijven valt aan een gebrek aan bacteriën in de darmen als gevolg van de schonere leefomstandigheden.
Als je in een heel schone omgeving woont, kom je niet voldoende in contact met micro-organismen waardoor je immuunsysteem overuren gaat draaien als het in contact komt met onschadelijke allergenen. Probiotica zouden dit mogelijk kunnen verbeteren door de hoeveelheid goede bacteriën in het spijsverteringskanaal te vergroten.
Meer studies
De kwaliteit van de onderzoeken varieerden. Mede daarom geven de wetenschappers aan dat meer onderzoek nodig is voor dat probiotica als behandeling kan worden geadviseerd bij hooikoorts.
Van de studies die de onderzoekers bestudeerden, toonden zeventien een verbetering van de klachten of kwaliteit van leven door het gebruik van probiotica in vergelijking tot mensen die een placebo nuttigden.
Binnen de overige zes onderzoeken werd echter geen verbetering gevonden. De resultaten van de review zijn veelbelovend, maar aangezien in de studies verschillende probiotica werden gebruikt binnen verschillende onderzoeksgroepen vinden de onderzoekers het te vroeg om probiotica daadwerkelijk aan te bevelen.
Het gebruik van probiotica zorgt er voor dat mensen minder piekeren. Daarmee zou het middel in de toekomst een aanvullende of preventieve therapie kunnen zijn tegen depressies. Dat blijkt uit onderzoek van de universiteiten van Amsterdam en Leiden, gepubliceerd in Brain, Behavior, and Immunity.
Daarnaast is ook aangetoond dat probiotica mogelijk werken tegen migraine, zo wijst een nieuwe pilotstudie van de Universiteit van Wageningen uit.
Dit is de eerste keer dat onderzocht is of het toedienen van probiotica werkt tegen piekeren. “Piekeren is het hebben van terugkerende gedachten over mogelijke oorzaken en gevolgen van iemands ellende en bedroefdheid”, legt onderzoeker Saskia van Hemert uit.
“Bewezen is dat piekeren een indicator is van depressies; het is een van de meeste voorspellende kwetsbaarheidsfactoren van een depressie. Probiotica zou in de toekomst mogelijk een middel tegen depressies kunnen worden, aangezien uit het onderzoek blijkt dat probiotica piekeren kan voorkomen”, aldus van Hemert.
Levende bacteriën
Probiotica zijn levende bacteriën die, wanneer toegediend in adequate hoeveelheden, functioneel zijn in onder andere het verbeteren van de spijsvertering en het immuunsysteem. De onderzoeksgroep in het onderzoek piekerde na deze vier weken significant minder dan de controlegroep.
Probiotica is niet alleen werkzaam tegen piekeren, ook migraines worden mogelijk verholpen door de micro-organismen.
Migraine
De onderzoeksgroep van de Universiteit van Wageningen zag het aantal migrainedagen met 25 procent afnemen. De hypothese is dat probiotica een positief effect hebben op de darmbarrière en daardoor migraine voorkomt.
Verstoring van de darmbarrière zou namelijk migraineaanvallen kunnen uitlokken en het is bekend dat probiotica de darmbarrière kunnen versterken.
Momenteel loopt er een nieuwe studie aan de Universiteit van Wageningen, waarin het positieve effect van probiotica op migraine nader onderzocht wordt. De resultaten van deze studie worden aan het eind van het jaar verwacht.
Microferm (EM-Actief) wordt gebruikt als probiotica.
(Agus Judistira) In deze verbazingwekkende lezing legt Rob Knight uit waarom de bacteriën die we in ons lichaam hebben zeer bepalend zijn voor onze gezondheid, ons uiterlijk en zelfs onze voorkeuren. Ze zijn zelfs meer bepalend dan ons DNA.
De onderlinge overeenkomsten in DNA tussen twee willekeurige mensen is gemiddeld 99,9%, terwijl in het zelfde geval er gemiddeld maar slechts 10% overeenkomsten zijn in de bacteriële populatie.
Welke bacteriën we hebben hangt af van welke bacteriën in de vagina van de moeder aanwezig zijn geweest tijdens onze geboorte. Babies die geboren zijn d.m.v. een keizersnede, en dus de gang langs de vagina missen, missen de beschermende bacteriën en hebben daardoor statistisch meer last van astma, allergieën, overgewicht, etc.
Het blijkt dat gedurende ons leven ons bacteriepopulatie vrij onveranderlijk blijft, zelfs als we in een dichte gemeenschap leven met mensen van totaal andere bacteriële samenstelling. Een uitzondering is natuurlijk wanneer we bewust de samenstelling van de populatie veranderen.
In laboratoriumtesten is aangetoond dat muizen die dik zijn weer slank gemaakt kunnen worden, door de bacteriële populatie van een slanke muis of een slanke mens over te nemen.
Door de verschillende bevindingen over het belang van de bacteriën komt het wetenschappelijk team met enkele nieuwe, vooruitstrevende manieren om (ernstige) chronische ziekten te voorkomen en te genezen.
In de lezing worden ook enkele verrassende gegevens getoond waardoor we kunnen begrijpen waarom bacteriën zo bepalend zijn voor ons welzijn.
Hierna zult u nooit meer met dezelfde ogen naar gezondheid en biochemie kijken. Als gezondheid een belangrijk onderwerp is voor u, is dit een ‘must see’.
Researchers at Cornell University have successfully treated diabetic rats by engineering a strain of lactobacillus, a rod-shaped bacteria common in the human gut, resulting in up to 30 percent lower blood glucose levels. The technology could pave the way for a new treatment for both type 1 and type 2 diabetes that could one day see managing diabetes be as easy as taking a daily probiotic pill..
According to the World Health Organisation (WHO), diabetes is one of the leading causes of death and disability worldwide. In the US, the Centers for Disease Control (CDC) reports that around 29 million people have the disease, many of whom aren’t even aware they have it. The Cornell study could take us one step closer to a safe, effective way for people to control the disease.
In their proof of principle study the researchers modified a strain of human lactobacillus to secrete a protein called Glucagon-like peptide 1 (GLP-1), which helps manage blood sugar levels, and administered it orally to diabetic rats for 90 days.
The upper intestinal epithelial cells of the diabetic rats were converted into cells that acted very much like pancreatic beta cells, which in healthy people monitor blood glucose levels and secrete insulin to balance glucose levels.
The rats with high blood glucose developed insulin-producing cells within the upper intestine in numbers sufficient to replace 25 to 33 percent of the insulin capacity of nondiabetic healthy rats.
“The amount of time to reduce glucose levels following a meal is the same as in a normal rat, … and it is matched to the amount of glucose in the blood, just as it would be with a normal-functioning pancreas,” says John March, professor of biological and environmental engineering at Cornell University and the paper’s senior author. “It’s moving the center of glucose control from the pancreas to the upper intestine.”
Conversely, the engineered probiotic did not appear to affect the blood glucose levels of healthy rats.
The technology is being licensed by biopharmaceutical company BioPancreate, which is working to get the therapy into production for human use.
“Since this has not been tested in humans we do not know the extent to which it will replace needed insulin making capacity,” March told Gizmag. “It is possible that someone who currently injects insulin will not have to anymore, but it is perhaps more likely that it will be used in conjunction with other methods to maintain healthy glucose levels.”
Future work will test higher doses to see if a complete treatment can be achieved, and the team is looking at many avenues for improving this technology for both diabetes and several other diseases, says March.
Diatomist Kemp dankt zijn titel aan de eencelige algen diatomen of kiezelwieren, waar er ongeveer 100.000 verschillende vormen en kleuren van bestaan. Kemp interesseerde zich in diatomen – net als de vroegere wetenschappers – omdat zij zich bedekken met juweelachtige kristalschelpen, die glinsterend oplichten onder een microscoop. Klemp gebruikt een ouderwets analoge setup om zijn diatomen te rangschikken als mandala’s: een microscoop en een pincet. De gedetailleerde patronen zijn een resultaat van zijn ongelofelijke behendigheid, geduld en de natuurlijke schoonheid van de geometrische schelpvormen.
Volgens Klemp komen deze fascinerende eencelligen vrijwel overal in de natuur voor. “Het maakt niet uit of het een paardentrog is, of een greppel of een goot. Je kan het zo gek niet verzinnen, waar er water is, is het de moeite waard te gaan kijken,” zegt hij in de korte documentaire van Matthew KillipThe Diatomist. In de film laat Killip Klemps herontdekking van de kunst zien, net zoals het tijdrovende proces van de diatomen verzamelen, schoonmaken, bewaren en rangschikken.
Geniet hieronder van Kemps zorgvuldige werk, veel van deze werken passen makkelijk op het hoofd van een slak. En bekijk ook de volledige documentaire van Metthew Killip over de man achter deze microstructuren, The Diatomist.
Verse bijenhoning vertoont echt een antibacteriële werking, en dat is is te danken aan melkzuurbacteriën in het inwendige van de bij. Die symbionten maken een metabolietencocktail aan waarmee je in principe zelfs de meest beruchte antibioticaresistente ziekenhuisbacteriën plat kunt krijgen, schrijven Zweedse onderzoekers in het International Wound Journal.
Het is tevens het eerste wetenschappelijke bewijs dát honing werkt tegen bacteriële infecties. Als zodanig wordt het al duizenden jaren ingezet als huismiddeltje maar niemand wist ooit of het echt iets deed – en anno 2014 doet het inderdaad niets meer omdat die melkzuurbacteriën allang dood zijn eer de honing de consument bereikt.
Een jaar of tien geleden ontdekten de Zweden al dat de honingmaag van bijen een uitgebreide bacteriepopulatie bevat, die in symbiose leeft met de gastvrouw. In de honing vind je diezelfde bacteriën ook terug. Inmiddels zijn ze er achter dat het gaat om dertien goed van elkaar te onderscheiden melkzuurbacteriën: negen soorten Lactobacillus en vier soorten Bifidobacterium. De onderlinge getalsverhoudingen hangen onder meer af van de beschikbare nectar, maar het lijken wel altijd dezelfde dertien soorten te zijn.
En zulke melkzuurbacteriën produceren niet alleen melkzuur, maar ook enzymen en antimicrobiële peptides plus kleine hoeveelheden van een hele reeks kleine moleculen zoals organische zuren, vetzuren, ethanol, benzeen en andere aromaten en waterstofperoxide.
De Zweden hebben nu die dertien soorten geïsoleerd uit bijen, ze elk afzonderlijk gekweekt in petrischaaltjes en gekeken wat voor metabolieten ze aanmaakten. Dat bleek van soort tot soort te verschillen. Maar elke soort bleek antimicrobieel actief, en als je ze allemaal tegelijk inzet krijg je een synergistisch effect waar tot nu toe geen enkel pathogeen tegen bestand is gebleken. Methicillineresistente Staphylococcus aureus(MRSA), Pseudomonas aeruginosa en vancomycineresistente Enterococcus (VRE) gaan er allemaal aan dood.
Het eeuwenoude volksgeloof dat honing de genezing van met name open wonden stimuleert, is dus wel degelijk ergens op gebaseerd. De Zweden hebben de bacteriekweekjes (met wat honing om ze smeerbaar te maken) uitgeprobeerd op een tiental paarden met hardnekkige wonden: ze genazen allemaal. Het vermoeden lijkt gerechtvaardigd dat dit natuurproduct een grote toekomst tegemoet kan gaan in een klinische setting.
Maar, zo voegen ze er aan toe, het werkt alleen als je honing gebruikt die zó uit de bijenkorf komt. De honing die tegenwoordig in de EU wordt verkocht is gerijpt, ingedikt en soms zelfs gesteriliseerd. Ze bevat nog hooguit 20 procent water, te weinig voor melkzuurbacteriën om te overleven, en de meeste antimicrobiële componenten zijn er tegen die tijd ook allang uitgedampt. Daar heb je dus medisch gezien helemaal niets meer aan.
Biologisch graan, groente en fruit bevatten een hoger gehalte aan antioxidanten dan ‘gewone’ voeding. Dat blijkt uit een meta-analyse van van onder meer Carlo Leifert, hoogleraar Ecological Agriculture aan Newcastle University. De studie is in tegenspraak met eerdere meta-analyses. Volgens de onderzoekers werd daarbij een andere methodologie gebruikt, maar de belangrijkste factor is tijd. “Onderzoek
in dit vakgebied is langzaam op gang gekomen, waardoor we over veel meer data kunnen beschikken dan onderzoekers vijf jaar geleden”, aldus Leifert.
Volgens de onderzoekers zou een overgang naar biologisch fruit, groente en granen en daarvan afgeleide voedingsmiddelen een extra hoeveelheid antioxidanten verschaffen. De gemiddelde niveaus van de antioxidanten in biologisch graan, groente en fruit liggen tussen de 19% (fenolen) en 69% hoger (flavanonen) dan de gehaltes in niet-biologische voeding. Andere antioxidanten liggen daar tussenin: stilbenen +28%, flavonen +26%, flavonolen +50% en anthocyanides +51%. Veel van deze bioactieve stoffen zijn in voedingsinterventies en epidemiologische studies in verband gebracht met een verlaagd risico op chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten, hersenziekten en bepaalde vormen van kanker.
Mineralen en vitamines
De onderzoekers constateerden bovendien verschillen voor enkele mineralen en vitamines. Zo zit er 6% meer vitamine C in biologische producten. Aan de andere kant werd 15% minder vitamine E aangetroffen. Verder bleken in gangbare gewassen vier maal vaker residuen van pesticiden voor te komen. Ook zat er in biologische gewassen een gemiddeld 48% lagere concentratie van het giftige metaal cadmium.
Database beschikbaar
Leifert zegt dat het debat over biologisch versus niet-biologisch al tientallen jaren loopt, maar dat het bewijs van de net gepubliceerde studie overweldigend is. Toch noemt hij de studie een vertrekpunt. “We hebben overtuigend aangetoond dat er een verschil in samenstelling is tussen biologische en reguliere gewassen, nu is er een dringende behoefte aan een goed gecontroleerd humaan interventieonderzoek en cohortstudies die speciaal zijn ontworpen om de impact van een overgang naar biologische voeding op de gezondheid vast te stellen en te kwantificeren.” De auteurs stellen de volledige database die is gebruikt voor de meta-analyse beschikbaar via de website van Newcastle University. Ze willen daarmee het publieke en wetenschappelijke debat stimuleren.
De EM Vereniging in België heeft haar tweede dubbeldikke EM Journaal uitgegeven. Er staan weer veel interessante artikelen en ontwikkelingen over EM in. Dit tijdschrift komt twee keer per jaar uit; op de langste dag en de kortste dag. Deze editie bevat interessante artikelen over onder meer:
Enkele waterprojecten met Bokashi-vijverballen
Terra Preta in de praktijk
Humus en bodemleven
De Aardappelkever
EM X Gold
Artikelen over EM in het buitenland
Abonnement
U kunt zich abonneren voor 25 euro of 50 euro voor een steunend abonnement (studenten 15 euro). Aanmelden kan via www.embelgium.org.
De EM-Technology wordt in de diverse landen over de hele wereld ingezet. Dikwijls komen partners uit deze landen samen en worden er seminars georganiseerd om ervaringen te delen en elkaar te ontmoeten.
Op 22 augustus vond het international seminar over EM Technologie plaats in Lima, Peru. De EM Research Organisation uit Japan kwam bijeen met de officiële partners uit Argentinië, Brazilië, Belize, Colombia, Chili, Ecuador, Paraguay en Uruguay. Een speciaal gast was de partner uit Thailand.
Het seminar werd bezocht door ongeveer 300 mensen, waaronder officiële EMdistributeurs uit alle districten van Peru. Onderwerpen die aan bod kwamen waren onder meer biologische landbouw, waterzuivering, bioremediatie, fitoremediation, aquacultuurgericht op de productie van garnalen, veeteelt en afvalbeheer.
Eerder dit jaar werd het derde EM Distributors Meeting voor het Midden-Oosten en Afrika gehouden op 24-26 maart in Pretoria, Zuid-Afrika.
De bijeenkomst werd mede-georganiseerd door EM Research Organisation en onzeofficiële partner in Zuid-Afrika, Microzone POLOKWANE CC.
Aanwezig waren de partners uit twaalf landen; Kameroen, Ghana, Togo, Tunesië, Kenia,Soedan, Senegal, Tanzania, Ethiopië, Zimbabwe, Saudi-Arabië, Zuid-Afrika. Israël was ook vertegenwoordigd. De bijeenkomst begon met een video boodschap van professor Higadie update gaf van een algemeen beeld van EM case studies in Japan in het bijzondermet betrekking tot de EM reconstructie project voor tsunami getroffen gebieden. Hij weesop de EM boeren die nog steeds de EM Technology ™ toepassen op hun bedrijf en bij de verzorging van de melkkoeien steeds goede resultaten behalen. Prof Higa waardeerdevooral de inspanningen van de partners, ondanks het feit van de sociale en politieke crisisin veel landen van de regio.
Elke vertegenwoordiger van de aanwezige landen presenteerden hun activiteiten,projecten en aanpak voor de nabije toekomst. De ontmoeting en het debat werd gecoördineerd door Dr Sangakkara en werd als zeer productief en motiverende ervaren.
Ton Vreeken is woensdag 27 augustus uitgeroepen tot de Held van de Smaak in Zuid-Holland. Ton is de eigenaar van Vreeken’s Zaden uit Dordrecht. De klantenkring van Vreeken’s Zaden bestaat tegenwoordig uit hobbyisten of kwekers op zoek naar nieuwe gewassen en biologische tuinders en restaurants, die aparte gewassen laten telen voor een originele menukaart.
Ton Vreeken vertegenwoordigt de derde generatie van Vreeken’s Zaden in Dordrecht en stamt uit een geslacht van bonenveredelaars. In zijn (web)winkel voert hij een bijzonder breed sortiment zaden van groenten, fruit en kruiden, met name ook van (droog)bonen en andere peulvruchten. Een flink aantal bonen wordt door hem zelf gekweekt, en hij heeft aan de wieg gestaan van bijvoorbeeld de dubbelrode tuinboon (zaad en bloem). Ton is medeoprichter van het Genootschap der Vergeten Groenten. “Wat Ton niet heeft gaat hij voor je zoeken: wat Ton niet kent, bestaat niet.” Ton Vreeken is onvermoeibaar in het streven om zijn klanten te helpen aan de smakelijkste en meest geschikte soorten.
Als Slow Food-lid geeft Ton zowel persoonlijk als zakelijk inhoud aan het credo: “lekker, puur en eerlijk”. Ton Vreeken zet zich in voor verbetering en het behoud van diversiteit van ons voedsel. Hij stimuleert en ondersteunt zijn klanten bij het kweken van groenten in grote en kleine tuinen, tot bloempotten op balkon of terras. Vreeken’s zaden heeft ook de Bokashi-keukenemmer en de Tuinbox in zijn assortiment.
U kunt stemmen op uw Held van de Smaak t/m 26 september 20.00 uur. De winnaars worden bekend gemaakt tijdens de opening van de Week van de Smaak op 27 september in Ede, de Hoofdstad van de Smaak.
Sinds Louis Pasteur ontdekte dat het vaak de micro-organismen (microscopische kleine wezentjes) zijn die ons ziek maken, lijden we allemaal in meer of mindere mate aan smetvrees. Natuurlijk heeft grotere hygiëne veel opgeleverd en heeft het onze levensverwachting aanzienlijk verhoogd, maar we zijn daarin wel een beetje doorgeslagen.
Té Schoon
We hebben ons bang laten maken en gaan nu bijna spastisch om met het schoonmaken van onze omgeving. De schoonmaakmiddelen worden steeds agressiever, een gewoon vaatwasmiddel is niet voldoende meer, deze moet ook nog eens extra desinfecterend zijn.
Aan de andere kant komen er steeds meer geluiden dat vuil ook gezond is. Niet doordat we het immuunsysteem trainen, zoals veelal gedacht wordt, maar omdat we door agressief schoon te maken ook niet meer in aanraking komen met voor ons nuttige micro-organismen, de good guys!(Bron)
Good Guys versus de Bad Guys
Door alles altijd grondig te reinigen en ontsmetten, maken we niet alleen alle slechte jongens van kant, maar worden ook de goede jongens weggevaagd. Net als een antibioticum dat doet in ons lichaam, gebeurt dat met wassen en schoonmaken met desinfecterende middelen ook in onze omgeving.
Volgens de hygiënehypothese zou het wel eens zo kunnen zijn dat tal van moderne ziekten als astma, eczeem, allergieën en auto-immuunziekten komen door een te grote hygiëne. Daar zijn ook epidemiologische bewijzen voor, want uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat kinderen die opgroeien op een boerderij, waar veel meer infectiebronnen zijn dan in een gewoon doorsnee huishouden, minder vaak last hebben van allergieën en astma. (Bron)
Dit wordt ook door Dr. Natascha Campbell, de schrijfster van het GAPS-boek onderschreven. Zij raadt daarom ook aan om het immuunsysteem te versterken, regelmatig in aanraking te komen met (huis)dieren.
Effectieve Micro-organismen
Enkele weken geleden bracht Rob, de eigenaar van HeelBewust.com mij op het spoor van EM, oftewel Effectieve Micro-organismen.
EM is een mengsel van vrij in de natuur voorkomende micro-organismen, microscopische kleine wezentjes die opbouwend en effectief zijn.
In de natuur bestaan tegengestelde krachten: opbouwende en afbrekende. De opbouwende kracht stimuleert productiviteit en vitaliteit. De afbrekende kracht leidt tot afbraak en ontbinding. Beide krachten worden aangedreven door de kleinste levensvormen, de micro-organismen.
Door de opbouwende kracht te stimuleren door gebruik te maken van EM, gaan de slechte jongens het onderspit delven en stimuleer je dus het leven en de vitaliteit van organismen. Net als je doet bij het herstellen van de darmflora!
EM verbetert de bodemkwaliteit, de bodemvruchtbaarheid, de groei en kwaliteit van gewassen aanzienlijk. Er zijn eindeloos veel toepassingen te verzinnen:
Om de natuurlijke immuniteit van planten, dieren, bodem , mens en water te verhogen.
Bij het omzetten van gft (groente-, fruit- en tuinafval) in waardevol organisch materiaal.
In het huishouden en het dagelijkse leven van iedereen.
Tegen geurhinder.
Voor allerlei huisdieren.
In aquaria, zwembaden en viskwekerijen.
In fruit- en bloementeelt.
In land- en tuinbouw en in de veeteelt.
In bedrijven voor het oplossen van allerlei milieuproblemen, zoals water-, lucht- en bodemverontreiniging.
In siertuinen en bij het groen- en bosbeheer van steden en gemeenten.
En nog heel veel meer…
De ontdekker van EM: Hoogleraar tuinbouwkunde Teruo Higa
Teruo Higa (1941, Okinawa Japan) is de kleinzoon van een Japanse landbouwer. Voor hem waren landbouw en tuinieren zijn grootste passie vanaf zijn jeugd. Het was zijn tweede natuur. Hij leerde echter goed op school en kwam op de universiteit terecht, waardoor de kans kleiner werd dat hij daadwerkelijk op het land zou gaan werken.
Steeds met de praktijk in zijn achterhoofd, vroeg hij zich af hoe een theorie of technologie het beste kon worden gebruikt om de landbouw efficiënter te maken. Hij had geen boodschap aan droge theorie en wilde bestaande problemen oplossen in plaats van theoretiseren.
En problemen waren er genoeg. Door het gebruik van chemische middelen in de landbouw waren er behoorlijk wat moeilijk te hanteren problemen met ziektes. Hij merkte op dat de zieke planten die ze weggooiden in de grachten, beter herstelden dan dat zij met hun (chemische) middelen konden.
Pasteur versus Béchamp
In zijn eigen lab ontwikkelde hij een praktijkgerichte oplossing, gebaseerd op oeroude natuurprincipes. Een jarenlange zoektocht naar opbouwende bacteriën en andere micro-organismen. Omdat hij veel meer de stelling van Antoine Béchamp volgde in plaats van die vanLouis Pasteur, stuitte hij op onbegrip van zijn collega’s. Béchamp geloofde niet dat bacteriën op zichzelf een gezonde gastheer konden binnenvallen en vervolgens ziek maken, het is naar zijn idee veel meer de omgeving waarin de bacterie zich bevindt.
Hij stelde vast dat slechts enkele stammen van micro-organismen zo dominant zijn dat zij de richting kunnen bepalen. De grote massa is neutraal en volgt de meest dominante groep. Dit noemen ze het dominantie principe.
Zaak is dus om de opbouwende, levensbevorderende micro-organismen te versterken in in aantal te laten toenemen, dan volgt de massa vanzelf!
Uiteindelijk wist Teruo Higa uit zo’n 2000 soorten goede micro-organismen er 80 te destilleren die bijzonder effectief zijn: EM dus.
Samenstelling van EM
Ieder van de verschillende micro-organismen in de EM-mix heeft specifieke taken. Bovendien bevorderen ze ook nog eens elkaars werking. De mix leeft in symbiose. De afvalstoffen van de ene soort zijn weer voeding voor de andere soort. Het resultaat is een afscheiding van grote hoeveelheden voedingsstoffen, waaronder vitaminen, aminozuren, organische zuren en antioxidanten.
Ze komen zo uit de vrije natuur en zijn dus niet bewerkt of gemanipuleerd en worden op natuurlijke wijze gekweekt.
EM bevat 5 groepen van Effectieve Micro-Organismen:
Fotosynthetiserende bacteriën
Deze spelen de hoofdrol in de EM-activiteiten. Ze maken waardevolle stoffen aan uit wortelafscheidingen, organische stoffen en uit schadelijke gassen, door zonlicht en warmte van de bodem te benutten. Ze dragen bij tot een betere benutting van het zonlicht, dus een betere fotosynthese. Planten nemen de stofwisselingsproducten van deze bacteriën rechtstreeks op. De fotosynthetiserende bacteriën bevorderen toename van andere bacteriën en binden stikstof.
Actinomyceten
Deze onderdrukken schadelijke schimmels en bacteriën en kunnen samenleven met fotosynthetiserende bacteriën.
Gisten
Deze vervaardigen anti-microbiële en waardevolle stoffen voor de plantengroei. Hun stofwisselingsproducten zijn voedsel voor onder andere melkzuurbacteriën en Actinomyceten.
Melkzuurbacteriën
Deze onderscheiden zich onder andere door een krachtige steriliserende eigenschap. Zij onderdrukken schadelijke micro-organismen en bevorderen een snelle afbraak van organische stof. Zij kunnen de voortplanting van Fusarium, een schadelijke schimmel, onderdrukken.
Schimmels die fermentatie (gisting) teweegbrengen
Deze breken de organische stof snel af. Zo onderdrukken zij stank en voorkomen aantasting door schadelijke insecten.
Hoe werkt EM?
Er is een voortdurende machtsstrijd gaande tussen de effectieve en de schadelijke organismen. De enorme groep volgelingen wachten af welke van deze twee groepen de overhand krijgt, en volgen of imiteren deze.
Als de goede jongens de overhand krijgen, oefenen zij hun opbouwende en ziekteonderdrukkende invloed uit op allerlei vlakken, zoals op:
Bodem, lucht en water.
Planten e bomen.
Land- en tuinbouwgewassen (ons voedsel dus).
Gezondheid van mens en dier.
De werking van EM is deels gebaseerd op een combinatie van fermentatieve micro-organismen. De stofwisselingsproducten die bij een fermentatie ontstaan zijn alom bekend als antioxidanten, vitaminen en enzymen.
Een bondgenootschap
Toen ik deze informatie las over Effectieve Micro-Organismen raakte ik meteen enthousiast. In plaats van te bestrijden door alle micro-organismen maar zoveel mogelijk uit te roeien met desinfecterende middelen of in het lichaam met antibiotica, wordt er met deze mix een bondgenootschap gesloten met de goede jongens. EM doodt niet.
Hun groei wordt gestimuleerd, waardoor de kwade minder kans maken. Een naar mijn idee een veel gezondere benadering, want met het zoveel mogelijk uitroeien van de kwade jongens, neem je ook de goede mee het graf in.
Hoewel EM in de eerste instantie ontwikkeld is voor de land- en tuinbouw, is het op tal van andere vlakken in te zetten. Eerder in het artikel noemde ik een aantal toepassingen.
Om te kunnen testen, heb ik een aantal EM-producten gekregen van de EM-winkel.nl om uit te kunnen proberen.
Microferm
Microferm zijn Effectieve Micro-organismen, kant-en-klaar voor gebruik. Het wordt gebruikt om plantaardige en dierlijke resten te fermenteren, het heeft een ziekteonderdrukkend effect op planten en het verdund geven aan de planten in huis of op de tuin, zorgt voor een evenwichtige balans van micro-organismen. De afvalstoffen van deze micro-organismen dienen weer tot voeding van de planten.
Toepassingen zijn onder andere:
Fermenteren van plantaardig en dierlijk afval.
Enten op de composthoop.
Tegen geurhinder o.a. in dierenverblijven.
Zorgt voor natuurlijk evenwicht in de vijver.
Verstuiven voor ziekteonderdrukkend effect bij planten
Ik gebruik dit nu enkele weken voor mijn planten op de tuin en het zaaigoed dat ik thuis nog heb staan, het is helaas te vroeg om er echt iets over te kunnen zeggen.
Wipe & Clean
Wipe & Clean is een algemeen schoonmaakmiddel met Effectieve Micro-Organismen. Een schoonmaakmiddel dus dat in plaats van de bad guys te doden, deze bestrijdt door de goede jongens de overhand te geven. Zo maken we onze omgeving in plaats van steriel, vol met opbouwende micro-organismen!
Toepassingen onder andere:
badkamer
toilet
vloeren
ramen
(tuin)meubelen
glansmiddel in vaatwas
gedeeltelijke vervanger van wasmiddel
in combinatie met een ecologisch afwasmiddel
Op het toilet heb ik nu een spuitfles Wipe & Clean met Helige Basilicum etherische olie staan, waarmee ik iedere dag even snel alles daar schoonmaak. Werkt super, geen nare luchtjes hangen er en alles frist er heerlijk van op.
Ook gebruik ik de Wipe & Clean met neutrale geur, welke ik verdund in plantenspuiten heb gedaan en die ik nu vooral in de keuken gebruik om daar allerhande schoonmaakklusjes mee te klaren. Vandaag nog de koelkast er mee schoongemaakt, waar een naar schimmelluchtje in was gekomen. Dit werd meteen verholpen en de koelkast is weer lekker schoon!
Het verschil tussen Microferm en Wipe & Clean
Beide producten zijn kant-en-klare actieve EM-producten (EM-A), dat wil zeggen dat een moeder cultuur (EM-1) gefermenteerd werd met een suikerproduct. In het geval van Microferm was dat suikerproduct rietsuikermelasse, welke donker van kleur is. Het eind product is dan ook bruinig en dat zou vlekken kunnen nalaten bij schoonmaken. Wipe & Clean wordt met een andere suikerbasis bereid en is licht geel van kleur.
Andere producten met EM
Er zijn nog een paar andere belangrijke producten op de markt met EM. De belangrijkste daarvan zijn Bokashi, Japans voor “goed gefermenteerd organisch materiaal”, een fermentatie product om van groenten en tuinafval een bodemverbeteraar en voedingsbodem voor micro-organismen die in de grond leven te maken.
De andere is EM-keramiek is een materiaal waarmee onder andere de kwaliteit van water kan worden verbeterd. Het berust op het principe dat energie kan worden behouden en overgedragen door deze eigenschappen te binden in gebakken klei.
Dit blog zou wel erg lang worden als ik dat ook nog hier zou behandelen, bovendien heb ik geen ervaring met beide producten.
Het aantal bacteriën dat ons bekend is en in onze ingewanden leeft, is zojuist meer dan verdubbeld. Onderzoekers hebben 500 tot voor kort onbekende micro-organismen die in ons darmkanaal leven in kaart gebracht.
Tot voor kort waren we bekend met zo’n 200 tot 300 bacteriële soorten in ons darmkanaal. Maar Deense onderzoekers hebben die aantallen nu meer dan verdubbeld. Ze identificeerden maar liefst 500 tot voor kort onbekende micro-organismen in de ingewanden.
Naast de 500 micro-organismen, identificeerden de onderzoekers ook 800 onbekende bacteriële virussen die de bacteriën die in onze ingewanden leven, aanvallen. “Onze studie vertelt ons welke bacteriële virussen welke bacteriën aanvallen,” vertelt onderzoeker Henrik Bjørn Nielsen.
Het onderzoek kan ons meer inzicht geven in ziektes als diabetes type II, overgewicht en astma. Bovendien kan het ons wapens opleveren in de strijd tegen resistente bacteriën. “We hebben in het verleden geëxperimenteerd met het gebruiken van bacteriën en virussen om ziektes te bestrijden, maar dat hebben we even geparkeerd, omdat antibacteriële middelen zo goed werkten tegen veel infectieziekten. Als we meer te weten kunnen komen over wie wat aanvalt, kunnen we wellicht met een alternatief voor deze antibacteriële middelen komen. Het is daarom heel belangrijk dat we nog veel meer relaties tussen bacteriën en de virussen die hen aanvallen identificeren en beschrijven.”
MICROBES IN ONS LICHAAM
Ons lichaam is een microbiële planeet. De meeste microbes leven in ons spijsverteringskanaal, te beginnen bij de mond. De gingivale groeve – de overgang tussen de tanden en kiezen en het tandvlees – is het rijkst aan bacteriën. Bacteriën hebben vaak een dubbelrol: aan de ene kant kunnen ze schade aanrichten, maar ook beschermen ze ons.
Een interessant bericht van Vinny Pinto, EM-expert uit Amerika, die hij vandaag op zijn Facebook-prikbord plaatst:
How I Answered the Question “But don’t you worry about germs and parasites when you eat raw meat, fish and dairy?”
In 2006, I was giving a one-day seminar near Appleton, Wisconsin on a special class of beneficial probiotic microbes (Syntropic Antioxidative Microbes, Type 4 consortia) and their applications in agriculture and in human and animal health. During the Q&A part of the session, a woman said: “I came to this seminar because I know of your work in the realms of largely-raw and partly-raw Paleolithic diets, and I have visited your raw Paleo diet website many times. I drove a long distance today to ask you this question: Don’t you worry about being exposed to germs and parasites when you eat raw meat, raw fish and raw dairy?”
Here is what I said to her in reply:
“Yes, I worry a lot about microbes and so-called parasites in relation to my consumption of raw meat, fish and dairy! Specifically, what I worry about is the possibility that, due to modern sanitation practices and the ubiquity of antibiotics and anthelmintic drugs in modern agriculture, I may not be exposed to as many microbes and so-called parasites in the raw meat, dairy and fish that I eat as I would prefer.
You see, I believe that in order to be truly healthy, and to able to have a truly strong immune system, our bodies need to be regularly exposed to a very wide variety of microbes and so-called parasites, where most of the latter are not true parasites at all, but rather commensals which are quite necessary for optimal health! So, I tend to go out of my way to increase my exposure to all sorts of microbes and so-called parasites in my diet, and about the only cautionary rule of thumb that I employ is that I totally avoid the eating raw meat of carnivorous animals (such a pigs), in order to avoid trichinosis, an illness caused by exposure ot a type of roundworm known as Trichinella spiralis.”
In a smaller break-out group a bit later in the seminar, I expounded upon my earlier answer to the woman’s question about microbes and “parasites” in raw foods, adding that the vast majority of microbes, over 99.99% of them, are harmless, and that even many of the so-called foodborne “pathgenic microbes”, such as Listeria, Salmonella, and the “bad” strains of E. coli (i.e., the O157:H7 variant) are harmless to persons who have healthy GI tracts and who have not abused their bodies and their GI tracts by having ingested antibiotics.
Bacteriën hebben een slechte reputatie. Onterecht, zo blijkt uit ‘Allemaal beestjes’, geschreven door wetenschapsjournalist Jop de Vrieze, waarin hij beschrijft hoe bacteriën, schimmels, virussen en andere micro-organismen op ons lichaam vertoeven. Ze zijn ontzettend belangrijk voor onze gezondheid, zo blijkt uit steeds meer wetenschappelijk onderzoek. De Vrieze vat de stand van zaken van dit dynamische vakgebied samen.
De Vriezes fascinatie voor de micro-organismen op ons lichaam begon toen hij ontdekte dat een mens ongeveer anderhalve kilo van dit kleine spul met zich meedraagt. Dit boek is een levendig en openhartig verslag van zijn ontdekkingstocht naar het reilen en zeilen van micro-organismen op het menselijk lichaam. Je komt meer van Jop te weten dan je waarschijnlijk van je beste vrienden weet: in diverse labs leverde hij een potje poep af om de bevolking van zijn eigen darmstelsel te leren kennen. Zijn beschrijving van deze experimenten is een originele en effectieve manier om op luchtige wijze veel informatie over te brengen. De Vrieze reisde voor dit boek van Almere tot Tanzania en ondervroeg onderzoekers die de wondere wereld van de microbiota op het menselijk lichaam proberen te begrijpen.
Diverse ecosystemen op het lichaam passeren de revue, want hoewel de schijnwerpers zich steeds weer richten op darmbacteriën, zijn de populaties in de mond, neus, keel, longen, vagina en op de huid ook belangrijk voor onze gezondheid. De Vrieze legt uit hoe je aan evenwichtige micro-organismenpopulaties komt, hoe je deze in stand kunt houden en wat de gevolgen kunnen zijn als je ze kwijt raakt. Hier en daar staan tips over hoe je je micro-organismen tevreden houdt. Deze bijvoorbeeld – uit het leven gegrepen: voor het mondklimaat is het belangrijk om zuuraanvallen in aantal en duur te beperken. Dus die zak snoep kun je beter in één keer leeg eten dan verspreid over de hele middag. Dat doe ik alvast goed.
Steeds meer onderzoek wijst in de richting van een cruciale rol voor darmbacteriën. Ook chronische aandoeningen elders in het lichaam lijken in verband te staan met een verstoorde darmbacteriehuishouding. Dit soort aandoeningen, waaronder waarschijnlijk metabool syndroom, reuma, allergieën en atherosclerose en misschien ook hersenaandoeningen als autisme en depressie, komen steeds meer voor. Steeds duidelijker wordt dat het moderne Westerse voedingspatroon en onze schone leefstijl in deze ontwikkelingen niet vrijuit gaan. Naast deze verontrustende inzichten duiken gelukkig ook de eerste therapeutische toepassingen van deze kennis op, inclusief, jawel, poeptransplantatie.
De Vrieze beschrijft de verschuiving die momenteel in de geneeskunde gaande is, om meer naar het hele lichaam te kijken in plaats van naar een enkel orgaan. Darmbacteriën hebben zo’n beetje overal mee te maken, dus een analyse van de aanwezige populaties kan veel ophelderen over allerhande kwalen. Het lijkt best realistisch dat we in de toekomst regelmatig een potje poep naar het lab brengen om te weten hoe het écht met ons gaat.
Dit boek praat je bij over een vakgebied waar we ongetwijfeld meer over gaan horen. Ook belangrijk: het leest lekker weg. De eerste twee hoofdstukken zijn wellicht wat taaie kost als de biologielessen wat zijn weggezakt, want daarin word iedereen voorgesteld die het kleine diertjesrijk op je lichaam bevolkt. Hoewel vlot geschreven, duizelt dat misschien even. Maar als je eenmaal met alle krioelende kleintjes hebt kennisgemaakt, ben je klaar voor De Vriezes ontdekkingstocht. Goed gekozen metaforen helpen je onderweg om vertrouwd te raken met nieuwe begrippen.
Ik heb veel geleerd over iets waarvan ik me niet half bewust was dat het zich allemaal op mijn lichaam afspeelt. De uitspraak op het kaft dat ‘het je kijk op je lichaam voorgoed zal veranderen’ is wat mij betreft waar. Ik was al niet de moeilijkste; ik eet gerust een kauwgompje dat op de grond is gevallen. Maar nu ben ik helemaal overtuigd dat te schoon niet goed voor je is. We zijn een aantal dingen ontwend die best heel goed voor ons waren. We moeten vaker in de modder spelen! Of picknicken in het gras. Voor je gezondheid. (Fijne zomer!)
Ik vind het zelf fijn dat een leerproces tegenwoordig niet meer wordt afgesloten met een overhoring, maar voor wie wat competitiever is ingesteld, sluit het boek af met een kruiswoordpuzzel waarmee je de opgedane kennis kunt testen. Met prijs!
Geef je immuunsysteem een flinke boost en wees allergieën en verkoudheden te snel af door voor een dieet te kiezen dat uiteenlopende gefermenteerde voedingsmiddelen bevat. Bij fermentatie worden suikers of andere koolhydraten namelijk omgezet door micro-organismen (bacteriën en of gisten) en net daarom brengen kefir en tempeh, maar ook zuurkool en augurken tal van gezondheidsvoordelen met zich mee.
Miso
Misopasta, gemaakt van gefermenteerde sojabonen en granen, zit boordevol essentiële mineralen en bestaat uit miljoenen micro-organismen die onze kracht en ons uithoudingsvermogen vergroten. De makkelijkste manier om van al die voordelen te genieten is door misosoep klaar te maken. Jeff Cox, auteur van ‘The Essential Book of Fermentation’, doet dat als volgt: ‘Voeg een stuk miso toe aan kokend water en laat je favoriete groenten – ik houd van uien en champignons – erin garen.’
Zuurkool
De tijd dat zuurkool enkel bij een hotdog mocht ligt voorgoed achter ons. Gefermenteerde kool is natuurlijk nog gezonder als je die gewoon zelf klaarmaakt. Dit eenvoudige recept helpt je alvast op weg:
Ingrediënten
– 1 kool
– enkele wortels
– chilipepers
– knoflookteentje
– zout
Bereiding
Snijd je favoriete koolsoort in kleine reepjes en doe hetzelfde met de wortels en de pepers. Versnipper het knoflookteentje. Gebruik vervolgens 110 gram zout per 450 gram groenten en meng alles in een grote glazen kom. Laat 5 tot 6 uur rusten en giet alles in een inmaakpot (volg daarbij de bijgeleverde gebruiksaanwijzingen).
Tempeh
Tempeh, een soort koek van soja afkomstig uit Indonesië, is een volledig eiwit dat alle aminozuren bevat. Helaas kan de smaak van deze vleesvervanger niet iedereen bekoren. Toch kan het in recepten met voldoende smaakmakers zoals sojasaus, een mengsel van sinaasappelsap, look, gember en ahornsiroop of andere marinades overheerlijk zijn.
Augurken
Augurken leveren je niet alleen een gezonde dosis probiotica op, je vindt ze ook in zowat elke voedingswinkel terug en heel wat mensen zijn dol op hun zure smaak. Op de blog A Beautiful Mess vinden we een eenvoudig recept terug voor homemade pickles. Je kunt hierbij voor klassieke komkommers kiezen, maar ook met wortels of radijsjes kan je zo aan de slag.
Bereiding: Snijd de groenten fijn en leg ze samen met een beetje dille en enkele peperkorrels in een glazen bokaal. Meng vervolgens een kopje water, een kopje wittewijnazijn, twee eetlepels zout en een eetlepel suiker in een kom. Vul de glazen potjes met het mengsel en sluit goed af. Plaats ze in de koelkast en je kunt er de volgende dag (en de rest van de maand) al van genieten.
Kombucha
Deze ‘mirakelthee’, die al langer populair is bij gezondheidsfreaks en beroemdheden, is vaak bruisend en heeft een lichtzure smaak. Experts beweren dat de bacteriën in dit drankje het immuunsysteem versterken, de vertering verbeteren en helpen om schadelijke toxines uit het lichaam te verwijderen. Kombucha bevat wel suikers, dus er dagelijks grote hoeveelheden van naar binnen spelen is geen goed idee.
Kefir
Kefir is een gefermenteerde melk die je zelf kan maken, maar ook gewoon in de supermarkt kunt kopen. De frisse smaak van deze vloeibare, licht alcoholische melkdrank doet denken aan die van drinkyoghurt en brengt tal van gezondheidsvoordelen met zich mee.
Zet twee dikke mensen naast elkaar en de een is gezond, terwijl de ander lijdt aan diabetes, hart- en vaatziekten of een leverprobleem. Overgewicht hoeft niet altijd gepaard te gaan met een slechte gezondheid; internationaal onderzoek wijst nu uit hoe dat kan. De sleutel: de bacteriën in onze darmen.
Een groep internationale wetenschappers bestudeerde de darmflora van bijna 300 Denen en ontdekte niet alleen verschillen tussen slanke en dikke mensen maar ook tussen dikke mensen onderling. Dikke mensen huisvesten vaker een armoedige bacteriepopulatie in hun ingewanden dan slanke mensen: ze hebben niet alleen minder bacteriën maar ook minder soorten.
Van de soorten die ontstekingen veroorzaken hebben ze er bijvoorbeeld relatief veel, van de bacteriën die ontstekingen remmen juist minder. En ontstekingen leiden tot allerlei gezondheidsklachten. Maar er zijn genoeg dikke mensen die wél een gezonde bacteriehuishouding hebben, en zij hebben daardoor minder kans op medische problemen door hun overgewicht.
Obesitas
Die vondst, gepubliceerd in Nature, kan grote gevolgen hebben voor de preventie en de behandeling van obesitas, zegt hoogleraar microbiologie Willem de Vos (Wageningen Universiteit). Het is heel goed mogelijk, zegt hij, dat sommige mensen eerder dik worden en lastiger afvallen dan anderen door een verkeerde samenstelling van hun populatie darmbacteriën.
Er zijn bijvoorbeeld darmbacteriën die door de productie van specifieke vetzuren de doorstroom van voedsel versnellen. Heb je die niet (genoeg), dan kom je mogelijk sneller aan.
Het goede nieuws is dat de bacteriehuishouding valt bij te sturen. Franse onderzoekers leverden daarvoor in Nature voorzichtig bewijs: toen ze dikke mensen een vetarm dieet lieten volgen, nam het aantal bacteriën in hun ingewanden toe. Maar de gezondheid verbeterde meer bij de dikke mensen die al een rijke bacteriehuishouding hadden. De Vos denkt dat niet alleen een dieet, maar ook de consumptie van bepaalde voedingsmiddelen (vezels bijvoorbeeld) het aantal en de soort darmbewoners kan beïnvloeden. Andere optie: bacterietherapie, door bijvoorbeeld een poeptransplantatie waarbij goede bacteriën van slanke naar dikke mensen worden overgezet.
Dode bacterie
Het beeld over het nut van bacteriën is de afgelopen jaren compleet veranderd, beseft De Vos. ‘Lange tijd was het credo: de beste bacterie is een dode bacterie. Nu zien onderzoekers het belang voor de gezondheid.’ Darmen herbergen honderden triljoenen bacteriën, die bij elkaar een kilo kunnen wegen. Ze doen veel meer dan voedsel verteren, zegt De Vos. Ze maken ook vitamines, beïnvloeden het immuunsysteem en communiceren met darm- en zenuwcellen. ‘Ze praten echt met ons, er is informatie-uitwisseling op vele fronten.’ De bacteriesoort akkermansia bijvoorbeeld, ooit in Wageningen ontdekt, komt meer voor in rijk gevulde darmen. De onderzoeksgroep van De Vos beschreef onlangs in PNAS dat die bacteriën (bij muizen) de darmwand versterken, zodat ziekteverwekkers minder snel kunnen binnendringen.
Of mensen te dik worden door slechte bacteriën of slechte bacteriën krijgen door hun overgewicht – die vraag kan nog niet worden beantwoord, zegt De Vos. Volgens de onderzoekers kan genetische variatie of bijvoorbeeld het gebruik van veel antibiotica in de kinderjaren de samenstelling van de darmflora bepalen. Eenmaal te dik, wordt de zaak er niet beter op en zo ontstaat een vicieuze cirkel. ‘Er is in ieder geval sprake van een verband en alle kennis daarover kan helpen bij het terugdringen van de obesitasepidemie.’
You may already know that a healthy gut and plenty of probiotics to support your gastrointestinal health are absolutely critical to boosting your immune system (gut flora may account for 80% of immunity), but a new study coming from the University of Michigan has proven that probiotics may just be the answer to poisonous chemotherapy treatments and the overuse of antibiotics which tend to kill all the good bacteria in our bodies.
When people undergo chemotherapy as a treatment for cancer, the antibiotics which are often prescribed post-treatment also kill whatever good bacteria are left, thus causing an absolute crisis for the immune system, and upping the chance that chemo will kill you.
Chemotherapy is already one of the top causes of death among cancer patients, though this fact is hotly contested. Much of the pro-chemo science comes from the $200 billion dollar industry which supports it. Many natural treatments for cancer are suppressed for his reason. The simple fact that making sure you have healthy gut flora can help keep you from dying of cancer is one of those ‘cures’ the Big Pharmaceutical companies don’t want you to be aware of, among utilizing other cancer-fighting foods.
The University of Michigan study, which was published in the journal Nature, was centered around ‘Rspol’ or ‘R-spondon1’ which activates cell production in the intestinal walls which then help to regenerate tissue that is damaged by chemotherapy and other forms of poisonous drugs. Mice given R-spondon1 survived fatal doses of chemotherapy since the substance was able to help their bodies regenerate new tissue faster than the chemo could destroy it.
The problem is that pharmaceutical companies can charge upwards of $50,000 for one dose of Rspol. The secret they don’t want you to know is that probiotics help your body to make its own – without the hefty price tag. In a healthy person with good gut-bacteria supported by probiotics and the reduction of high carbohydrates, meat, dairy, and refined sugars (which tend to cause an imbalance in healthy gut flora), this special R-spondon1 is made every 4 to 5 days all on its own as part of our bodies’ blueprint for naturally good health.
The epithelial cells in the intestinal walls are responsible for making sure this substance is made consistently, and without good probiotics and gut health, he cells start to slack on the job. Rapid cellular regeneration happens in those who have good gut health and balanced intestinal flora.
As the pharmaceutical companies continuously try to patent or co-opt natural cures, it is our responsibility to ourselves and our collective society to make sure people are aware of the natural ways which our bodies already heal themselves. You can pass this along to friends and family to make sure the pharmaceutical companies don’t keep us dumbed down. Probiotics, in short order, are a simple and natural way to support cellular regeneration and live through chemotherapy.
Een presentatie van een pilot project van hoveniers in samenwerking met Agriton van het effect van met EM gefermenteerde organische materialen (Bokashi) versus composteren.
EM-X Effecten op het bloed: menselijk bloed
Analyse door Bradford Variable Projection
Medical Microscopic System
1. introductie
Zoöloog en bacterioloog prof. dr. Gunther Enderlain heeft het onderzoek van bloed met een dark-field microscoop ontwikkeld. Deze bijzondere
microscopische methode maakt het mogelijk een observatie van de bestaande micro-organismen in levend bloed.
Deze procedure levert exact bewijs over de samenstelling van het bloed, met name de toestand van de leukocyten, de erthyrocyten, het plasma en de
microben die erin voorkomen. Het onderzoek naar bloed met een dark-field microscoop is zeer geschikt voor een nauwkeurige en vroege diagnose op basis
van de veranderingen in het bloed ter voorkoming dat een ziekte ontstaat. Met deze methode kan de ziekte direct worden herkend in de beginfase en zo overeenkomstig worden behandeld.
Wij willen u het effect van EM-X op de structuur en functie van het menselijk bloed tonen. Met behulp van de dark-field methode worden bloedcellen zichtbaar gemaakt, en met de
fasecontrast techniek kunnen zelfs transparante structuren zoals schimmels zichtbaar worden in levend bloed.
We zullen gecoaguleerd bloed zien, waarbij vrije radicalen worden waargenomen.
Over de genezende kracht van anti-oxidanten uit Effectieve Micro-organismen (EM)
door Shigeru Tanaka
Proloog
EM-X, een ongelooflijk goed product. Is EM-X ’s werelds beste en meest doeltreffende antioxidant? Gedurende de laatste jaren heeft de medische geneeskunde vele nieuwe, werkzame methoden en technieken ontwikkeld. Wij kunnen echter nooit zeggen, dat ziekten zijn overwonnen. Daar komt bij dat een sterke toename aan ouderen in de samenleving een enorme stijging van de uitgaven voor gezondheidszorg met zich brengt. Het is belangrijk, dat wij een duidelijke voorstelling hebben van wat gezondheid en ziekte eigenlijk voor ons betekent. Met antibiotica, vaccins en chemische methoden worden kwalen bestreden en nieuwe infectieziekten behandeld zoals 0-157 en de Ebola koorts. Infectieziekten, die ontstaan zijn uit resistent geworden bacteriestammen en virussen en waartegen wij op dit ogenblik nog volkomen machteloos staan.
Toen ik naar de middelbare school ging, verdiende ik mijn schoolgeld door kool en komkommers te verkopen. Het kweken ervan deed ik met de grootste zorg en aandacht. Ik vond een paar winkels die ze van mij kochten voor tien yen per stuk. Daarmee was ik tevreden, totdat ik zag dat de winkel mijn kool doorverkocht voor dertig yen per stuk. Ik voelde mij opgelicht. Immers, ík had al het werk gedaan, terwijl de winkelier het geld opstreek en rondreed in een grote auto.
Het werd nog erger. Zo nu en dan verkocht de winkelier mijn kool voor maar één yen. Dat was om klanten te trekken en reclame te maken voor zijn zaak. De winkelier verloor er niet echt op, omdat hij ruimschoots verdiende aan de andere artikelen. Maar ík voelde me bedrogen en vernederd. Want het leek alsof al het werk dat ik had verzet, niet méér waard was dan één yen per kool.
Als ik mijn onvrede daarover kenbaar maakte, werd me verteld dat de wereld nu eenmaal zo in elkaar zit. Dat verbijsterde mij. Landbouwproducten zijn voor de mensheid niets minder dan de basis voor het leven zelf. En de productiewijze is eigenlijk een vorm van alchemie: uit praktisch niets schep je iets buitengewoon waardevols. Ik vertelde mijn afnemers dat ik overwoog in dat geval mijn productie te stoppen, maar zij zeiden dat ik dat zelf maar moest bepalen. Zij zaten niet op mij te wachten. Voor mij tien anderen. Dat gevoel van onmacht ben ik nooit kwijtgeraakt. Het systeem is vandaag nog steeds hetzelfde als toen.
Tot voor kort hebben mensen altijd geleefd in omstandigheden waarin er economische en voedseltekorten waren. Die situatie is nu voorbij. We produceren elk jaar genoeg voedsel om de gehele wereldbevolking te kunnen voeden. Het jaarlijkse volume is voldoende om iedereen dagelijks te voorzien van 2400 calorieën. En toch leeft een overweldigend deel van de wereldbevolking met honger. Niet de productie, maar de verdeling is het probleem. Egoïsme verhindert dat we eerlijk delen.
De moderne wereld is ingericht op een ouderwets concept: competitie. Vooruitgang betekent winnen, beter zijn dan iemand anders, meer hebben dan een ander. Veel boeken over dit thema zijn bestsellers geworden. Dat is niet zo’n verrassing. Oorlogen en gevechten zijn zo lang de kern geweest van de menselijke geschiedenis, dat we winnen vreselijk belangrijk vinden. Maar als iemand wint, is er ook altijd iemand die verliest. In een wereld waarin de onderlinge verbondenheid zo groot is, kunnen we het ons niet langer veroorloven het competitiemodel permanent aan te hangen. Er is op zich niets mis met concurrentiestrijd. Het is zelfs belangrijk en noodzakelijk bij het ontwikkelen van bijvoorbeeld computerprogramma’s of marketingideeën. Maar competitie moet beperkt blijven tot terreinen die niet fundamenteel zijn voor de instandhouding van het leven. Vitale gebieden, zoals de voedselvoorziening, moeten worden uitgesloten van concurrentie.
We moeten ons de filosofie van coëxistentie en gedeelde welvaart eigen maken. Ik denk dat EM daarvan een voorbeeld is. De micro-organismen in de EM-groep behoren tot vijf verschillende families. Ze bevatten zowel aërobe soorten (die zuurstof nodig hebben om te overleven, red.) als anaërobe soorten (waarvoor zuurstof funest is, red.). Het meest markante aan EM is dat beide soorten naast elkaar kunnen bestaan en samen geweldige resultaten bereiken. Tot nu toe heeft feitelijk niemand uitgezocht wat er gebeurt als je micro-organismen van zulke uiteenlopende type bij elkaar stopt. Het wordt als een vanzelfsprekend feit aangenomen, dat de soorten elkaar bij zo’n experiment vernietigen. EM toont aan dat deze vergaande vorm van coëxistentie in de natuur mogelijk is.
Het idee om een grote verscheidenheid aan verschillende micro-organismen te verzamelen en massaal samen te voegen in één enkele combinatie werd voor lange tijd onmogelijk gehouden. We hebben lang aangenomen dat het niet kon, zonder de proef op de som te nemen. Achteraf bezien was dat een vergissing.
Eigenlijk heb ik EM bij toeval ontdekt. Ik was sinds 1977 in het laboratorium van de universiteit van Ryukyus aan het experimenteren met verschillende micro-organismen om in te zetten bij het telen van gewassen. Dat liep jarenlang niet erg succesvol: ik vond niets. Aan het einde van iedere dag kieperde ik het restafval in de gootsteen, maar op een dag in 1981 leegde ik de emmer in een stukje van de tuin van de universiteit. Het was immers natuurlijk materiaal, dus het kon geen kwaad. Een week later zag ik dat een deel van het grasveldje sneller was gaan groeien. Nieuwsgierig naar het waarom informeerde ik bij collega’s en studenten wie met het gras aan het experimenteren was, maar ik kon niemand vinden. Ondertussen groeide het gras waanzinnig snel. En toen besefte ik opeens dat ik zélf degene was geweest die ‘iets’ met dat gras had gedaan. Ik achterhaalde welke micro-organismen ik had gebruikt en constateerde dat het mengsel een verrassend productieve uitwerking heeft in welke bodem dan ook.
Niet iedereen kan geloven dat je gezonde gewassen kunt verbouwen met uitsluitend toepassing van EM. Vooral boeren die het gebruik van de moderne landbouwmethoden met de paplepel binnen hebben gekregen, hebben weerstand. Maar de grootste obstakels bij het verspreiden van de EM-technologie zijn waarschijnlijk onwetendheid en behoudzucht bij wetenschappers en experts. Zij zijn vaak tegenstanders zonder dat zij de resultaten in de praktijk hebben gezien. Dat geldt trouwens ook voor ondernemingen. Zij zien EM als een bedreiging van hun eigen belangen.
Mijn ervaringen in Japan met de wetenschappelijke wereld en de bureaucratie zijn niet gunstig. Wanneer ik probeer met academici en studenten over EM te praten, vragen ze altijd om met wetenschappelijk onderzoek te komen en vooral een doortimmerde wetenschappelijke verklaring. Ik prefereer mijn conclusies te baseren op resultaten die ik heb verkregen door de technologie in de praktijk toe te passen. Theorie over landbouw vind ik volkomen nutteloos, wanneer het niet wordt ondersteund door praktische ervaring. Polemiek en theoretische discussie beschouw ik als tijdverspilling. Ik heb liever resultaat zonder theorie, dan theorie zonder resultaat.
Het is misschien onbescheiden om te beweren, maar het gebruik van EM lijkt de ideale methode voor een duurzame, natuurvriendelijke landbouw. EM kan een omwenteling betekenen in de aanpak van problemen die het leven op aarde serieus bedreigen: voedseltekorten en milieuverontreiniging. Het zijn problemen die ons allemaal aangaan. Ik heb de hoop dat de EM-technologie een methode zal zijn om deze grote vraagstukken effectief op te lossen.
Steeds meer mensen zien in dat technologieën weliswaar op vele manieren verlichting geven, maar dat ze ook een bron van vervuiling kunnen zijn. Landbouwmethoden die – om voldoende hoeveelheden voedsel te produceren – afhankelijk zijn van milieuverontreinigende chemicaliën, pesticiden en kunstmest, geven vervuiling. Zo’n technologie kun je zelfvernietigend noemen. Daarom is er ook zo veel belangstelling voor wat ‘authentieke technologie’ wordt genoemd. Duurzame energie is daar een voorbeeld van. Het is nuttig en heilzaam en totaal niet schadelijk.
Ik geloof heilig in authentieke technologie. Die wordt erdoor gekenmerkt, dat ze effectief is en simpel in het gebruik. Je kunt er niet in één klap rijk mee worden, maar het voordeel is wel blijvend. Er zijn geen vervelende bijverschijnselen of andere negatieve aspecten. En áls er defecten zijn, moet de technologie in staat zijn tot zelfcorrectie. Bij EM geldt dit alles.
Ook vind ik dat een authentieke technologie goedkoop moet zijn. Dat lijkt eenvoudiger dan het is. Stel, iemand vindt een lamp uit met een onbeperkte levensduur, die kan worden geproduceerd voor ongeveer dezelfde prijs als een conventionele lamp. Geen fabrikant zal die lamp op de markt willen brengen, omdat na de eerste stormloop de verkoop tot nul zal dalen. De fabrikant kan zijn bedrijf wel sluiten. Vanwege de lage winstmarge op dit soort producten zullen zich altijd problemen voordoen bij de introductie van alles wat authentiek is. Dat is volgens mij ook de reden waarom het zo lang heeft geduurd voordat EM zich op grote schaal kon verspreiden als nu. Maar zelfs nu heeft EM nog steeds te kampen met sterke weerstand van de gevestigde orde.
In de moderne samenleving is de eerste, meest overheersende reactie bij een bruikbare ontdekking dat zo weinig mogelijk mensen er weet van moeten krijgen. Dat vind ik achterhaald. Ik wil graag de EM-formule en de productiemethode openbaar maken. Dan kunnen alle boeren het in voldoende hoeveelheden voor eigen gebruik zelf maken. Met het vrijgeven van de productinformatie heb ik eens een slechte ervaring gehad. Deze mensen leverden een onvolwaardig eindproduct, dat resulteerde in een gerechtelijk proces dat kopers van deze minderwaardige EM hadden aangespannen. Als bedenker van de originele formule was ik daar ook bij betrokken. Ik heb daar van geleerd, dat ik de informatie voorlopig moet achterhouden. Maar ik heb er geen patent op aangevraagd. Dat zou ik ongepast vinden. Ik ben er van overtuigd, dat wat er om ons heen in de natuur bestaat, het gemeenschappelijk bezit moet zijn van elke man, vrouw en kind op deze planeet. Ik wil graag dat mijn ontdekking voor iedereen zo goedkoop mogelijk beschikbaar komt.
Ook hier is de filosofie van coëxistentie en gedeelde welvaart noodzakelijk. Wanneer je iets authentieks hebt ontdekt, moet je dat nieuws verspreiden aan zo veel mogelijk mensen. Praat er over, zodat het – wat het ook is – een maximale kans heeft. Dit is precies het tegenovergestelde van wat er in onze concurrerende samenleving gebeurt. Ik geloof dat de toepassing van authentieke technologieën wereldwijd zal leiden tot een ware revolutie. EM zal daarin zijn latente potentieel op alle mogelijke manieren demonstreren. Het zal aan populariteit winnen en zich op grote schaal verspreiden. Daarvan ben ik overtuigd.
Deze tekst is samengesteld uit het boek Teruo Higa: Effectieve micro-organismen: voor een duurzame landbouw en een gezond milieu (Jan van Arkel, 1998), de Nederlandse vertaling van An Earth Saving Revolution (Sunmark Publishing, 1996).
Bron: Hier volgt een korte inleiding tot de EM – Technologie, gebaseerd op het boek “ Effectieve Micro – organismen voor een Duurzame Landbouw en een Gezond Milieu” van Prof. Teruo Higa. Alle aangehaalde bladzijden voor meer informatie verwijzen naar dat boek.
1. Wat is EM ?
EM is de afkorting van Effectieve Micro – organismen (microscopisch kleine wezentjes). EM, kortweg, is een mengsel van nuttige, regeneratieve micro – organismen, die vrij in de natuur voorkomen. Ze zijn alle nuttig en onschadelijk, zowel voor plant, mens als dier. Dit mengsel van effectieve micro – organismen kan, o.a. op een bodem geënt worden om de microbiële diversiteit van bodem en plant te verhogen. Op die manier is EM in staat de bodemkwaliteit, de bodemvruchtbaarheid, de groei en de kwaliteit van de gewassen aanmerkelijk te verbeteren, maar er is veel meer. De lijst van toepassingsmogelijkheden van EM is nagenoeg eindeloos. EM kan gebruikt worden met succes:
in land – en tuinbouw, in fruit – en bloementeelt,
in veeteelt en hygiëne voor allerlei huisdieren,
in siertuinen en het groen – en bosbeheer van steden en gemeenten,
in viskwekerijen, aquariums en zwembaden,
in het huishouden,
in bedrijven om allerlei milieuproblemen op te lossen, zoals water –, lucht – en bodemverontreiniging,
om GFT – afval om te zetten in waardevol organisch materiaal,
voor lichaamshygiëne en allerlei gezondheidsproblemen.
EM is dus de algemene term geworden om de gehele groep Effectieve Micro – organismen aan te duiden en eveneens de technologie die er rondom ontstaan is en steeds verder evolueert.
2. De ontdekker van EM: Prof. Teruo Higa.
Teruo Higa werd geboren op 28 december 1941 op Okinawa, een eiland in Japan. Voor hem waren landbouw en tuinieren zijn grootste passie vanaf zijn jeugd. Het was zijn tweede natuur. Al zijn studies waren erop gericht om de land – en tuinbouw verder te ontwikkelen. Steeds met de praktijk in zijn achterhoofd vroeg hij zich altijd af hoe een theorie of technologie het beste kon worden gebruikt om de landbouw efficiënter te maken: o.a. : minder hard werk, minder kosten, eerlijke prijzen, grotere opbrengsten, betere kwaliteit, dier – en milieuvriendelijk. Tot op de dag van vandaag heeft hij heel zijn loopbaan gewijd aan de ontwikkeling van een duurzamere land – en tuinbouw, om te komen tot de productie van voldoende veilig en gezond voedsel voor iedereen in een steeds groeiende wereldbevolking. Het lag ook in zijn bedoeling om het werk van de boer en tuinder in eer te herstellen. Omdat land – en tuinbouw, naar zijn mening, nobel en eerlijk werk is, verdient het respect. (p.33-58) Langs vele wegen van ontgoocheling en onbegrip, van vallen en opstaan, is hij erin geslaagd een nieuwe technologie op punt te stellen. In het voorwoord van zijn boek formuleert hij volgende wens: Verder lezen →
Het lijkt onwaarschijnlijk dat melkzuurbacteriën, schimmels en gisten een einde kunnen maken aan milieu- en voedselvraagstukken in de wereld. En toch: in de juiste combinatie zorgen ze – zonder chemische toevoegingen – voor betere oogsten en meer opbrengsten. Steeds meer tropische landen ontdekken het succes in onder meer landbouw, visserij en veehouderij. Marco Visscher reisde door Thailand en onderzocht de mogelijkheden van een potentieel wondermiddel.
Kijk, Kajornvit Yongyut heeft het uitgetekend op papier. Vijftien jaar lang heeft hij dagelijks tweehonderd kilo champignons geteeld. Sinds zeven jaar is dat vijfentwintig procent méér, met uitschieters naar driehonderd kilo per dag. Zelfde kwekerij, zelfde oppervlakte, nog altijd zet hij dagelijks evenveel zakken met compost voor champignons uit. Rara, hoe kan dat?
Yongyut kan niet wachten zelf het antwoord te geven. Alsof hij een magische toverformule uitspreekt, zegt hij: “EM”, kort voor “effectieve micro-organismen”. Yongyut leunt triomfantelijk achterover… en lijkt heel even teleurgesteld dat zijn bezoek uit Europa het antwoord eigenlijk al wist.
Maar niet getreurd. Hup, naar de schuur. Daar liggen in stellages duizenden “bedden” met zaagsel van rubberbomen, vermengd met onder meer kalk en gips, te rijpen tot de champignons geplukt kunnen worden. Dit is de schuur waar Yongyut jarenlang chemicaliën sproeide, soms verschillende keren per dag. Het gif moest vliegen en andere insecten verdelgen, maar zelden waren ze écht verdwenen. In de schuur hing al die jaren de zware lucht van chemicaliën. Yongyut kreeg huidklachten en problemen met ademhalen.
En toen, zeven jaar geleden, hoorde Yongyut van EM, dat hij nu dagelijks in de ruimte sproeit. Sindsdien zijn de opbrengsten hoger. Geen chemicaliën meer nodig. Geen huidproblemen meer. En zie, geen vlieg te bekennen.
EM-X zorgt ervoor dat vrije radicalen geen gevaar kunnen aanrichten, maar wat zijn vrije radicalen?
Auteur: Marco Visscher
Vrije radicalen zijn een natuurlijk verschijnsel in ons lichaam. Radicalen komen vrij bij het opwekken van energie in onze cellen en ons afweersysteem maakt dankbaar gebruik van vrije radicalen om indringers en ziekteverwekkers uit te schakelen. Pas als in het lichaam teveel vrije radicalen worden aangemaakt, kunnen ze schade toebrengen aan het lichaam. Hart- en vaatziekten, reumatische artritis en diabetes zijn voorbeelden van ziekten die in verband worden gebracht met het ontstaan van teveel vrije radicalen. Vrije radicalen ontstaan tijdens oxidatie: het proces waarbij elektronen worden onttrokken aan moleculen. Oxidatie ontstaat bijvoorbeeld door elektromagnetische straling of door zonlicht, maar het bekendste – en in dit verband meest relevante – oxidatieproces ontstaat wanneer zuurstof in ons lichaam verbindingen aangaat met andere moleculen. Dat gebeurt voortdurend, bijvoorbeeld wanneer we ademhalen of bij de verbranding van voedingsstoffen.
Tijdens zo’n oxidatieproces kan een stabiel molecuul zijn natuurlijke evenwicht verliezen. Wanneer een elektron wordt onttrokken, gaan de geamputeerde moleculen –vrije radicalen – op jacht om het ontbrekende elektron te vervangen. Dat doen ze door elektronen te stelen van stabiele moleculen, die daardoor op hun beurt zélf een vrije radicaal worden. Ook komt het voor dat moleculen tijdens de oxidatie worden opgezadeld met een extra elektron. Ze zullen proberen hun overbodige elektron elders kwijt te raken. In beide gevallen komt een gevaarlijke kettingreactie op gang: een aaneenschakeling van kleine beschadigingen aan het lichaam. Het zijn de ongecontroleerde activiteiten van vrije radicalen – die ontstaan bij te veel oxidatie – die snel en veel schade kunnen aanrichten. Ze kunnen bijvoorbeeld de eiwitten in de celwand afbreken, waardoor de cel zijn beschermende kracht verliest. Ze kunnen de celwand doorboren, waardoor bacteriën en virussen gemakkelijk kunnen binnendringen. Ze kunnen de beschermingslaag rond de celkern aantasten, waardoor het genetisch materiaal beschadigd wordt. Ze kunnen het afweersysteem ondermijnen door de beschadiging van afweercellen.
Er bestaan natuurlijke stoffen die het ontstaan van vrije radicalen kunnen voorkomen: anti-oxidanten. In de volksmond wordt daar ook producten en stoffen mee bedoeld die het immuunsysteem stimuleren, maar het grootste nut van anti-oxidanten is het vermogen om oxidatie te verhinderen, waardoor vrije radicalen niet eens de kans krijgen te ontstaan. Een gezond lichaam bezit het natuurlijke vermogen om anti-oxidanten te produceren. Ook via onze voeding kunnen we anti-oxidanten tot ons nemen. Voorbeelden zijn vitamine C en E en flavonoïden die onder meer in groene thee en wijn zijn te vinden.
Ook zijn er enkele anti-oxidanten die in beperkte mate in staat zijn vrije radicalen af te vangen wanneer ze eenmaal zijn ontstaan. De meeste vrije radicalen worden opgeruimd door specifieke enzymen, zoals SOD (superoxide dismutase) en glutation. Deze anti-oxidanten kunnen de geamputeerde molecuul, die dus een vrije radicaal is geworden, van het ontbrekende elektron voorzien óf halen het extra elektron weg, zodat de molecuul weer stabiel wordt.
Een buik vol bacteriën
Door Wim Meij Eeuwen zijn ze te vuur en te zwaard bestreden, de bacteriën. Totdat wetenschappers ontdekten dat er ook goede zaten tussen de kwade.
De voedingsindustrie stopt die gezonde bacteriën (probiotica) nu massaal in allerlei yoghurtjes. De bacteriedrankjes hebben de toekomst.
Je kunt ze zien als een vangrail langs de snelweg, zegt Gertjan Schaafsma. De Wageningse hoogleraar Voeding en Levensmiddelen doceert over het belang van medicinale toetjes als Yakult, Actimel en Vitamel. ,,Zolang je rechtuit rijdt, lijkt die zinloos. Maar als er iets misgaat, is het buitengewoon prettig dat die vangrail er is.”
De bacteriedrankjes, ook wel probiotica genoemd, zijn functionele voedingsmiddelen. Geen medicijnen, maar ook geen échte voedingsmiddelen, omdat ze niet essentieel zijn voor het lijf. Functional foods zitten er zo’n beetje tussenin. De producent claimt een gunstig effect, maar we kunnen best zonder. Maar zoals Schaafsma al aangeeft, kan het nuttig zijn geregeld wat extra bacteriën in de darmen te stoppen, ook voor mensen zonder gezondheidsklachten. Melkzuurbacteriën wel te verstaan, want daarom gaat het bij probiotica.
Probiotica verhogen onze ‘natuurlijke weerstand’. De darmen vervullen een groot aantal taken in het lichaam. Behalve hun rol bij de vertering van voedsel en de opname van voedingsstoffen en water, vormen ze samen met onder meer huid en maagzuur onze afweer. De darmen nemen het grootste deel van de strijd tegen indringers voor hun rekening, 70 procent. Zolang de goede bacteriën daar in de meerderheid zijn, krijgen de slechte minder kans zich te ontwikkelen. Dagelijks een paar slokjes goede bacteriën kunnen daarbij helpen.
,,Gezonde mensen die geregeld probiotica gebruiken, zijn minder vatbaar voor infecties”, zegt Schaafsma. ,,En die claim is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.” Vandaar dat Danone en Vifit (Campina) het ook op hun verpakkingen Actimel en Vitamel hebben gezet: verhoogt de weerstand.
Marktleider Yakult houdt het algemener en legt het accent op de verbetering van de darmflora, omdat ‘een gezonde darmflora weer bijdraagt aan weerstand en spijsvertering’. Dezelfde kwalificaties gelden voor de stoelgangverbeteraar Activia van Danone.
Verbetering van weerstand en stoelgang, het zijn vooralsnog de twee pijlers waarop de reputatie van probiotica is gebouwd. ,,Niet veel, maar het onderzoek naar het fenomeen probiotica staat eigenlijk nog in de kinderschoenen”, zegt George de Bekker, voedingswetenschapper van Danone. ,,We mogen ons gelukkig prijzen dat we van een paar geïsoleerde stammen weten wat mogelijk is. De eventuele voordelen van probiotica zijn nog lang niet allemaal ontrafeld. Waar volgens mij veel mogelijkheden liggen, is bij probiotica en allergie. Ik ben ervan overtuigd dat daar wat te halen is.” Danone heeft in België met Zen een nieuw probioticum op de markt gebracht, dat vooral ‘rustgevend’ moet zijn. Maar het voedingsconcern kan nog even vooruit, het Parijse onderzoekscentrum van Danone, Vitapole, heeft 2000 stammen geïsoleerd en netjes opgeborgen.
In het maag-darmkanaal van een gezond mens leven meer dan 100.000 miljard bacteriën en niet van één soort, maar van minimaal 400 soorten. Elk onderdeel heeft zijn specifieke flora. Eeuwen geleden dachten medici dat er iets was misgegaan bij de schepping. Al die drukte daar beneden kon duidelijk niet de bedoeling zijn geweest. Bacteriën werden daarom te vuur en te zwaard bestreden. Pas later ontdekte Nobelprijswinnaar (1908) Elie Metchnikoff als een van de eersten dat er ook goede bacteriën zijn. Louter de kwade werden toen nog aangepakt en wel met de krachtigste middelen waarover we beschikten: antibiotica.
De Japanse arts Shirota richtte zich op de goede bacteriën, de probiotica. In 1930 slaagde hij erin een melkzuurbacterie te vangen in zijn collectie baby-ontlasting. De bacterie, die de naam Lactobacillus casei Shirota (LcS) meekreeg, ging achter glas en kreeg goed te eten. Binnen de kortste keren had hij er miljarden. Yakult was geboren. Nog steeds put het Japanse bedrijf uit die vroege voorraad voor het vullen van de flesjes.
Andere fabrikanten volgden jaren later en inmiddels zijn er vele probiotica-producten op de markt, als (zuivel)drankje, poeder of pil. Soms zit er een enkel probioticum in, soms meer. In Yakult woont weer een andere bacterie dan in Activia (Bifidus Essenis) of Actimel (Lactobacillus casei Defensis) en in Vitamel (Lactobacillus casei Rhamnosus) zit wéér een andere.
De aandacht van de onderzoekers richt zich de laatste jaren op ongeveer 30 stammen, vooral uit de geslachten van de Lactobacillus (vertegenwoordigd met 12 stammen en werkzaam in de dunne darm) en Bifidobacterium (5 stammen, werkzaam in de dikke darm). En het regent vermoedens, verwachtingen en aanwijzingen over het nut van deze goede bacteriën. Het probleem is dat bacteriewetenschappers nog nergens de ‘onweerlegbare bewijzen’ vinden dat deze probiotica ook verder nog wonderen verrichten. ,,Veel claims zijn niet solide onderbouwd”, concludeerde Martijn Katan van het Wageningen Centre for Food Sciences in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. De hoogleraar pleit daarom voor ‘verbeterde regelgeving om te zorgen dat patiënten hun geld niet uitgeven aan producten zonder bewezen effect’.
Probiotica-specialist Bruno Pot, onderzoeksdirecteur van het Pasteur Instituut in het Franse Lille, kent de scepsis, maar die is niet aan hem besteed. ,,Ondanks de wetenschappelijke problemen die nog bestaan, merk ik telkens weer dat veel onderzoekers er geleidelijk van overtuigd raken dat probiotica nog veel patiënten zullen helpen in de toekomst”, zegt hij. ,,Niet voor niets zijn veel medici begonnen probiotica toe te passen, niet als alternatieve behandeling, maar als aanvulling om de negatieve gevolgen van traditionele behandelingen te beperken.” Patiënten bijvoorbeeld die voor een zware operatie staan of aan de antibiotica moeten, worden daarvoor klaargestoomd met een fikse probiotica-kuur, en met succes. Dat het gebruik van probiotica in de medische wereld toch nog heel beperkt is, wijt hij vooral aan het relatief gering aantal geregistreerde medicijnen.
Voor de consument kan het echter geen enkel kwaad de vermoedens, verwachtingen en aanwijzingen reeds voor waar te nemen. Probiotica zijn namelijk ongevaarlijk. ,,Een overdosis bestaat niet”, heeft Pot geconstateerd. ,,Alle bacteriën die zich niet aan de darmwand kunnen hechten, verdwijnen weer langs natuurlijke weg.” En als we stoppen met het innemen van probiotica zijn ze tussen de één en drie weken weer uit het lichaam verdwenen.” Schadelijk zijn de probiotica dus alleen voor uw portemonnee.
In de natuur bestaan twee dynamische, tegengestelde krachten: regeneratie en degeneratie. De eerste stimuleert productiviteit en vitaliteit; de tweede leidt tot verval en ontbinding. Beide krachten worden aangedreven door de kleinste levensvormen die we kennen: micro-organismen, organismen die je met het blote oog niet kunt zien.
In grond waar regeneratieve micro-organismen domineren, vertonen planten en gewassen een opmerkelijke groei. Ze zijn vrij van ziekten, plagen en ongedierte. Zonder externe toevoegingen – landbouwchemicaliën, kunstmest – is hier een blijvend goede oogst mogelijk. Het tegenovergestelde is het geval in grond waar degeneratieve micro-organismen domineren. De grond neigt ertoe zieke, zwakke planten en gewassen te produceren, die veelvuldig worden aangetast door parasieten. Groei van betekenis kan hier alleen worden gerealiseerd met behulp van chemicaliën en kunstmest.
Langdurig, intensief gebruik van deze toevoegingen zal de bodem eerder uitputten dan veranderen in een wérkelijk productieve bodem. EM, afgekort voor ‘effectieve micro-organismen’, is een middel dat in staat is zelfs onder slechte condities de grond te bewegen tot regeneratie, ook zonder toepassing van chemicaliën en kunstmest. Melkzuurbacteriën, fotosynthetiserende bacteriën, schimmels en gisten zijn enkele van de regeneratieve micro-organismen die tot de EM-groep behoren. EM is een vloeibaar concentraat, dat wordt geproduceerd in vaten met cultures van meer dan tachtig soorten micro-organismen.
Waar EM in de grond aanwezig is en de micro-organismen zich vermenigvuldigen, wordt water en lucht in de grond gezuiverd. De micro-organismen scheiden grote hoeveelheden voedingsstoffen af, waaronder vitaminen, aminozuren en organische zuren. Ook treedt een verbetering op in het anti-oxidatieniveau, wat het immuunsysteem versterkt.
In de natuur bestaan twee dynamische, tegengestelde krachten: regeneratie en degeneratie. De eerste stimuleert productiviteit en vitaliteit; de tweede leidt tot verval en ontbinding. Beide krachten worden aangedreven door de kleinste levensvormen die we kennen: micro-organismen, organismen die je met het blote oog niet kunt zien.
In grond waar regeneratieve micro-organismen domineren, vertonen planten en gewassen een opmerkelijke groei. Ze zijn vrij van ziekten, plagen en ongedierte. Zonder externe toevoegingen – landbouwchemicaliën, kunstmest – is hier een blijvend goede oogst mogelijk. Het tegenovergestelde is het geval in grond waar degeneratieve micro-organismen domineren. De grond neigt ertoe zieke, zwakke planten en gewassen te produceren, die veelvuldig worden aangetast door parasieten. Groei van betekenis kan hier alleen worden gerealiseerd met behulp van chemicaliën en kunstmest.
Langdurig, intensief gebruik van deze toevoegingen zal de bodem eerder uitputten dan veranderen in een wérkelijk productieve bodem. EM, afgekort voor ‘effectieve micro-organismen’, is een middel dat in staat is zelfs onder slechte condities de grond te bewegen tot regeneratie, ook zonder toepassing van chemicaliën en kunstmest. Melkzuurbacteriën, fotosynthetiserende bacteriën, schimmels en gisten zijn enkele van de regeneratieve micro-organismen die tot de EM-groep behoren. EM is een vloeibaar concentraat, dat wordt geproduceerd in vaten met cultures van meer dan tachtig soorten micro-organismen.
Waar EM in de grond aanwezig is en de micro-organismen zich vermenigvuldigen, wordt water en lucht in de grond gezuiverd. De micro-organismen scheiden grote hoeveelheden voedingsstoffen af, waaronder vitaminen, aminozuren en organische zuren. Ook treedt een verbetering op in het anti-oxidatieniveau, wat het immuunsysteem versterkt.
Het bijzondere van deze samenstelling zit o.a. in de combinatie van zowel aërobe als anaërobe micro-organismen (aërobe leven met zuurstof / anaërobe zonder zuurstof).
Omdat de omstandigheden waaronder de 2 groepen leven diametraal tegenover elkaar staan, werd in de wetenschappelijke wereld aangenomen dat ze onmogelijk naast elkaar konden leven en ontwikkelen. Nochtans komen beide groepen van nature tezamen voor in de bodem ( p. 30 ).Voorbeeld: Onder bepaalde omstandigheden zijn anaërobe fotosynthetiserende bacteriën en aërobe azotobacters in staat samen te coëxisteren en te gedijen in dezelfde leefomgeving. Ze wisselen tevreden voedselbronnen uit. Zo zijn er veel variëteiten die een dergelijke relatie onderhouden. (p 18-20)
Tot de ontdekking van EM was het ook normaal te denken dat aërobe micro-organismen de “goeie” jongens waren en anaërobe de “slechte” jongens. Ook dat is een misvatting. Er bestaan in beide groepen zowel ziekteverwekkende als ziekteonderdrukkende elementen. De controle op de pathogene soorten wordt uitgevoerd door soorten effectieve micro-organismen binnen dezelfde groep ( p. 30 ).
Nu is het ook duidelijk dat bepaalde elementen van de aërobe en anaërobe micro-organismen tenminste één ding gemeen hebben : dat is hun mogelijkheid om stoffen te veranderen in anti – oxidanten. Ze leven in onderlinge relatie tot wederzijds voordeel. ( p. 95 )
Bron: Het boek “ Effectieve Micro–organismen voor een Duurzame Landbouw en een Gezond Milieu” van Prof. Teruo Higa. De aangehaalde bladzijden verwijzen naar dit boek.
Teruo Higa (1941) studeerde aan de landbouwfaculteit van de universiteit van Ryukyus op Okinawa, Japan. Hij richtte zich destijds op de fruitteelt en vruchtbomen, een onderontwikkelde tak van de landbouw op Okinawa. Op de universiteit van Kyushu volgde hij een onderzoeksprogramma voor afgestudeerden over de teelt van mandarijnen. In 1970 werd hij benoemd tot lector aan de universiteit van Ryukyus. Sinds 1982 is hij hoogleraar tuinbouwkunde.
Een jaar daarvoor had Higa bij toeval in het laboratorium een mengsel van micro-organismen samengesteld, dat ongewone successen stimuleerde bij de teelt van gewassen. Dit werd de basis voor de technologie van EM, effectieve micro-organismen, en het begin van een serie aan producten die kunnen worden toegepast – zie Ode 53 – in de land- en tuinbouw, veehouderij, visserij, afvalverwerking, waterzuivering en de bouw. EM is een curieus mengsel van fotosynthetiserende bacteriën, melkzuurbacteriën, schimmels en gisten, die worden gekenmerkt door hun anti-oxidatieve en regeneratieve werking. De EM-technologie wordt in zo’n 120 landen toegepast.
Higa is (mede-)auteur van een groot aantal publicaties over EM, waarvan enkele populair-wetenschappelijk. Een deel van deze publicaties zijn verschenen in het Engels. Eén boek is verschenen in het Nederlands: Effectieve micro-organismen: Voor een duurzame landbouw en een gezond milieu (Uitgeverij Jan van Arkel, ISBN 90 6224 405 x).
EM is de afkorting van Effectieve Microorganismen (microscopisch kleine wezentjes). EM, kortweg, is een mengsel van nuttige, regeneratieve microorganismen, die vrij in de natuur voorkomen. Ze zijn alle nuttig en onschadelijk, zowel voor plant, mens als dier. Dit mengsel van effectieve microorganismen kan, o.a. op een bodem geënt worden om de microbiële diversiteit van bodem en plant te verhogen. Op die manier is EM in staat de bodemkwaliteit, de bodemvruchtbaarheid, de groei en de kwaliteit van de gewassen aanmerkelijk te verbeteren, maar er is veel meer. De lijst van toepassingsmogelijkheden van EM is nagenoeg eindeloos. EM kan gebruikt worden met succes:
in land en tuinbouw, in fruit en bloementeelt,
in veeteelt en hygiëne voor allerlei huisdieren,
in siertuinen en het groen en bosbeheer van steden en gemeenten,
in viskwekerijen, aquariums en zwembaden,
in het huishouden,
in bedrijven om allerlei milieuproblemen op te lossen, zoals water, lucht en bodemverontreiniging,
om GFTafval om te zetten in waardevol organisch materiaal,
voor lichaamshygiëne en allerlei gezondheidsproblemen.
EM is dus de algemene term geworden om de gehele groep Effectieve Microorganismen aan te duiden en eveneens de technologie die er rondom ontstaan is en steeds verder evolueert. Bron: Het boek Effectieve Microorganismen voor een Duurzame Landbouw en een Gezond Milieu van Prof. Teruo Higa.
Het grootste geheim van de technologie van EM, op basis waarvan ook EM-X wordt gemaakt, zit in de samenstelling van micro-organismen. Eerst een flinke stap terug in de tijd. De aarde werd bevolkt door wat nu anaërobe bacteriën heten, minuscule organismen die wel tegen de extreem hoge temperaturen van die tijd konden, maar niet tegen zuurstof. Er was aanvankelijk ook geen reden om zuurstof te verdragen, want de atmosfeer bestond voornamelijk uit methaan, ammoniak en kooldioxide. Zuurstof was – net als stikstof – wél een afvalproduct van de activiteiten van deze eerste micro-organismen. Na verloop van tijd hadden ze zoveel zuurstof geproduceerd, dat ze in feite hun eigen leefmilieu hadden vergiftigd. Zij stonden voor de keuze: doodgaan of zich aanpassen.
De anaërobe micro-organismen kozen voor het laatste. Ze verminderden hun activiteiten en veranderden hun genetische aanleg, opdat ze de mogelijkheid tot anti-oxidatie verkregen: de mogelijkheid om de aanvoer van zuurstof te overleven en hun krachten te sparen tot de condities weer gunstig werden. Intussen vluchtten ze op aarde naar stille diepten in de zee, waar ze prima zonder zuurstof konden gedijen.
Volgens microbiologen is het volstrekt onbestaanbaar, dat anaërobe en aërobe micro-organismen naast elkaar kunnen bestaan. Immers, het werd – en wordt nog steeds – als een vanzelfsprekend feit beschouwd, dat de ene soort het zal winnen ten koste van de andere. Bij toeval ontdekte Higa – als onderzoeker in het laboratorium van de universiteit van Ryukyus in Okinawa, Japan – dat een mengsel van deze wezentjes in de praktijk wel degelijk mogelijk is. Bij toepassing van een vloeibaar concentraat in de bodem kan het mengsel schadelijke stoffen neutraliseren en het microleven aansporen tot productiviteit. Die kenmerken zijn terug te vinden in alle producten op basis van de EM- technologie, inclusief EM-X.
Micro-organismen zorgen op vuilnisbelt voor beter werkklimaat en schoner milieu
Auteur: Marco Visscher
Als er een techniek was waardoor u zou ruiken welk probleem dit artikel zou aansnijden, zou u deze Ode vermoedelijk vol afschuw in een hoek van de kamer smijten. Vuilnisbelten in de tropen: u kunt er maar beter uit de buurt blijven. Ziektehaarden zijn het – een voedingsbodem voor bacteriën en ratten, waar sommige mensen de hele dag doorbrengen, op zoek naar iets dat ze zouden kunnen doorverkopen of waarvan ze zelf iets waardevols kunnen maken.
Maar dan. Als u vervolgens het verschil kon ruiken wanneer op deze afvalhopen de hoofdpersonen van dit artikel hun werk doen, zou u verder kunnen lezen zonder klachten over stankoverlast. En die hoofdpersonen zijn melkzuurbacteriën, schimmels en gisten.
EM (Effectieve Micro-organismen) is de naam voor het mengsel van deze micro-organismen. Het verhoogt productiviteit en vitaliteit, en bevordert een vruchtbaar milieu voor planten en dieren. Deze Japanse technologie wordt in meer dan honderd landen toegepast op een reeks van terreinen (zie Ode 53, februari 2003): in de landbouw, tuinbouw, veeteelt, visserij, bosbeheer en waterzuivering. Ook is er een product dat kan worden gebruikt voor de menselijke gezondheid, EM-X (zie Ode 64, maart 2004). In de nasleep van de tsunami werd EM ingezet aan de kust van de Indische Oceaan, door de Thaise afdeling van het Rode Kruis, om de geur van de lijken te verdrijven. En het is vanwege dit neutraliserende effect, dat uw verslaggever onlangs terechtkwam op een vuilnisbelt van 20 hectare in Praekkasa, een dorp buiten Bangkok in Thailand, waar EM wordt gebruikt om te zorgen voor een beter werkklimaat en een schoner milieu.
Iedere dag wordt hier meer dan duizend ton afval uit de omgeving bezorgd. Toch kan er zowaar frisse lucht worden opgesnoven en dat is volgens manager Panya Tungdenchai te danken aan de 20 duizend liter bruine vloeistof die dagelijks – verspreid over twee rondes – over het afval wordt gesproeid. De vloeistof bestaat uit water (18 duizend liter), aangevuld met EM en melasse. Tungdenchai schetst de situatie, vijf jaar geleden, toen hij nog nooit van EM had gehoord en toen een staking van zijn personeel leidde tot een zoektocht naar een oplossing. ‘Er hing een slechte geur en vliegen waren overal. Als mijn werknemers wilden eten, gingen ze naar binnen om zich op te sluiten in een klamboe, omdat het anders niet veilig was.’ We kijken om ons heen: de vliegen zijn te tellen op de vingers van één hand.
Hoe werkt het? EM zorgt ervoor dat regeneratieve, naar productiviteit en gezondheid neigende, micro-organismen gaan domineren over hun soortgenoten die neigen naar degeneratie en verval. In een vuilnisbelt wordt zo het aantal pathogene micro-organismen teruggedrongen, waardoor de stank verdwijnt. In landen waar milieubescherming niet ver is doorgevoerd, kan EM op die manier ook een belangrijke bijdrage leveren aan de bodem, het water en de lucht in de omgeving van een vuilnisbelt.
Vietnam, waar de mate van verstedelijking en de hoeveelheid afval gelijke tred houdt met de snelle groei van de economie, heeft het gebruik van EM op vuilnisbelten op grote schaal toegepast. De overheid stimuleert de technologie, zoals dat overigens ook het geval is in onder meer Japan, Indonesië, Myanmar en Bali. Als gevolg hiervan doet Vietnam aan het scheiden van organisch afval, dat na bewerking met EM goedkoop kan worden doorverkocht als compost voor boeren in de omgeving. In 62 procent van de steden en provincies van Vietnam wordt EM toegepast, beweert Le Khac Quang, directeur van het Vina-Nichi Centrum voor Technologische Ontwikkeling in Hanoi, de hoofdstad van Vietnam. Quang heeft berekend dat het gebruik van EM op vuilnisbelten bovendien een kostenbesparing oplevert, vergeleken met het gebruik van reguliere ontsmettingsmiddelen en stofkalk.
EM bevat: – 80 verschillende soorten effectieve, ziekteonderdrukkende micro-organismen (5 families en l0 geslachten ) – die uit de vrije natuur zijn verzameld, – die niet gemodificeerd of gemanipuleerd zijn en – die gekweekt worden op een natuurlijke wijze. EM bevat de volgende 5 families:
Fotosynthetiserende bacteriën : deze spelen de hoofdrol in de EM – activiteiten. Ze maken waardevolle stoffen aan uit wortelafscheidingen, uit organische stof en uit schadelijke gassen door gebruik te maken van zonlicht en de warmte van de bodem. Ze dragen bij tot een betere benutting van het zonlicht (betere fotosynthese). Hun stofwisselingsproducten worden direct door de plant geabsorbeerd en dienen tevens voor de toename van andere bacteriën. Ze kunnen ook stikstof binden. (p.154)
Melkzuurbacteriën : deze onderscheiden zich o.a. door een krachtige steriliserende eigenschap. Zij onderdrukken schadelijke micro-organismen en bevorderen een snelle afbraak van organische stof. Ze hebben ook het vermogen om de Fusariumvoortplanting te onderdrukken.
Gisten : deze vervaardigen anti-microbiële en waardevolle stoffen voor de plantengroei. Hun stofwisselingsproducten zijn voedsel voor o.a. melkzuurbacteriën en Actinomyceten.
Actinomyceten : deze onderdrukken schadelijke schimmels en bacteriën en kunnen samenleven met fotosynthetiserende bacteriën.
Schimmels die een fermentatie veroorzaken: deze breken organische stof snel af en kunnen zo stank onderdrukken en aantasting door schadelijke insecten voorkomen. Conclusie: Elk soort van deze 5 Effectieve Micro-organismen heeft een eigen specifieke taak, die nog versterkt wordt door de synergetische werking (elkaar bevorderend) (p. 143 165 )
Bron: Het boek Effectieve Microorganismen voor een Duurzame Landbouw en een Gezond Milieu van Prof. Teruo Higa. De aangehaalde bladzijden verwijzen naar dit boek.
In de wereld van de micro-organismen is er een kleine groep dominante “effectieve” microorganismen en een kleine groep dominante “schadelijke” micro-organismen en een overgrote meerderheid opportunisten, die nog beide kanten op kunnen. Er is een voortdurende strijd tussen beide groepen om de suprematie of overmacht. De overige miljarden micro-organismen wachten gewoon af wie van beide groepen de overhand krijgt en dan passen ze zich aan en volgen of imiteren de overwinnaar of de leider. Een soortgelijke strijd om de suprematie speelt zich ook af in het menselijk darmstelsel (p. 20).
Op dit ogenblik nemen op 90% van de cultuurgronden alleen de “schadelijke” micro-organismen toe, tengevolge van allerlei factoren, zoals : monoculturen, te weinig teeltwisseling, overdreven gebruik van kunstmest en chemicaliën, verkeerde grondbewerkingen, te zwaar materiaal,…Dit alles heeft een ongunstig effect op de bodem, de kwaliteit van het voedsel en op de gezondheid van mens en dier. Maar als de “effectieve” micro-organismen de overhand krijgen, mede door het juiste gebruik van EM in land- en tuinbouw, het huishouden, het milieu,… dan zullen ze hun heilzame, opbouwende en ziekteonderdrukkende invloed uitoefenen op alle niveaus van het leven:
op de bodem, de lucht, het water,…
op de planten, de bomen, de bossen, …
op de land- en tuinbouw gewassen ( het voedsel ), …
op de gezondheid van mens en dier.
Bron: Het boek “ Effectieve Micro–organismen voor een Duurzame Landbouw en een Gezond Milieu” van Prof. Teruo Higa. De aangehaalde bladzijden verwijzen naar dit boek.
The full-scale EM promotion has been carried out since the year 1992. The Indonesia Kyusei Nature Farming Association is a pivotal promoter, and around it, there are organizations like the Ministry of Agriculture, District Government, and other associated companies who cooperate with the Association for the promotion.
Seriedad de su promocion de EM ha iniciado desde 1992, la asociacion de agricultura natural de Kyusei es promotor principal de EM y el Ministerio de Agricultura, Gobernadores, otras sociedades estan colaborando para su extension.
The signboard of the EM Training Center which was established in 1996. They develop EM technology applications for Indonesia, and give farmers technical training.
Cartel del Centro de Entrenamiento EM fundado en el año 1996. Se están desarrollando tecnologías de EM adecuadas al país, además de proveer orientación técnica a los agricultores.
This is the Integrated Farm which has tried to utilize it’s topographic variations. All of the excreta of livestock are used, and they get high yields without bringing agricultural materials from outside the farm. The Integrated Farm also offers accommodations, and is functioning as an EM Training Center.
Agricultura Integral basada en la topografía del país. Los excrementos del ganado son reciclados por lo cual no es necesario introducir materiales desde afuera de la granja para poder cultivar. Cuenta con servicio de hospedaje y funciona también como Centro de Entrenamiento EM.
The staff of EM Training Center is corresponding a group of trainees. In Indonesia, several travel agency have “EM Site Visit Tour.” There have been up to 300 visitors applications per month. The EM Training Center welcomes the training students.
Personal del Centro de Entrenamiento EM recibiendo a una delegación. Agencias de viajes locales organizan tours de entrenamiento, recibiendo unas 300 visitas mensuales. Este Centro acepta estudiantes que deseen realizar cursos de entrenamiento.
Afval en de tropen: het is ongeveer de smerigste combinatie die er is. In de tropische hitte is een afvalverwerkingsplaats bepaald geen toeristische attractie – al was het maar doordat de stank iedere bezoeker op afstand houdt. In Praekkasa, een half uur buiten Bangkok, was de stank zelfs een aanleiding voor een grote staking onder het personeel. En nu? Nu kun je aan de rand van een afvalberg staan – zo groot als twee voetbalvelden – en nóg altijd frisse lucht inademen. Terwijl nog steeds iedere dag duizend ton afval – van plastic tot gebruikte kleding – wordt binnengereden. De reden: via een enorme pijp wordt twee keer per dag vijfduizend liter en tweehonderd liter EM over het afval gesproeid. EM neutraliseert de geur.
Het is een experiment van de lokale overheid van Bangkok, dat nog maar een jaar loopt. Binnenkort wordt het geëvalueerd om te kijken of meer afvalplaatsen met EM zullen werken. In Myanmar – het voormalige Burma – wordt al op veel grotere schaal EM ingezet.
We hebben ons bang laten maken en gaan nu bijna spastisch om met het schoonmaken van onze omgeving. De schoonmaakmiddelen worden steeds agressiever, een gewoon vaatwasmiddel is niet voldoende meer, deze moet ook nog eens extra desinfecterend zijn.
Wipe & Clean is een algemeen schoonmaakmiddel met Effectieve Micro-Organismen. Een schoonmaakmiddel dus dat in plaats van de bad guys te doden, deze bestrijdt door de goede jongens de overhand te geven. Zo maken we onze omgeving in plaats van steriel, vol met opbouwende micro-organismen!
This is the Integrated Farm which has tried to utilize it’s topographic variations. All of the excreta of livestock are used, and they get high yields without bringing agricultural materials from outside the farm. The Integrated Farm also offers accommodations, and is functioning as an EM Training Center.